Μια κορυφαία εμπειρία ζωής. Βρίσκεστε στην καρδιά του αρχαίου πολιτισμού. Κάθε σας βήμα ένα ταξίδι στο χρόνο και στους αιώνες. Αναζήτηση του παρελθόντος, περιέργεια, εξερεύνηση. Περιηγηθείτε σε αρχαίους ναούς, θέατρα, στάδια, πόλεις. Βρίσκεστε ανάμεσα σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία που κατασκευάστηκαν δυόμισι χιλιάδες έτη πριν. Θαυμάστε την κλίμακα αλλά και το μέτρο. Αναλογιστείτε την ιστορία, το βάθος και την ομορφιά της και νιώστε όσους κάποτε τα έφτιαξαν και τα έζησαν. Ακρόπολη, Δελφοί, Κνωσός, Μυκήνες, Ολυμπία. Μνημεία-ορόσημα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Οι 10 δημοφιλέστεροι αρχαιολογικοί χώροι της Ελλάδας
1. Βράχος της Ακρόπολης, Αθήνα: Ο βράχος που έγινε ο θεμέλιος λίθος του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Εδώ θα θαυμάσετε τα δημιουργήματα του Χρυσού Αιώνα του Περικλή: τον Παρθενώνα, τα Προπύλαια, τον Ναό της Αθηνάς Νίκης, το Ερέχθειο με τις διάσημες Καρυάτιδες. Αλλά και πολλά ακόμη σπουδαία μνημεία, όπως το θέατρο του Διονύσου και το Ηρώδειο, τον Άρειο Πάγο, την Πνύκα, τον Κεραμεικό, την Αρχαία και τη Ρωμαϊκή Αγορά, τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, την Πύλη του Αδριανού. Ολόκληρη η ιστορία της αρχαίας Ελλάδας στα πόδια σας!
2. Σoύνιο, Αττική: Το νοτιότερο ακρωτήριο της Αττικής, το Σούνιο, που φιλοξενεί από το 440 π.Χ. τον επιβλητικό ναό του Ποσειδώνα.
3. Ολυμπία, Πελοπόννησος: Ο ιερός τόπος του πατέρα των θεών, Δία, όπου γεννήθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας βρισκόταν ένα από τα θαύματα του αρχαίου κόσμου, το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία, δημιούργημα του Φειδία.
4. Μυκήνες, Πελοπόννησος: Το σημαντικό και πλούσιο ανακτορικό κέντρο με την ξακουστή πύλη των Λεόντων και τα Κυκλώπεια τείχη, που αναφέρεται στα ομηρικά έπη.
5 Επίδαυρος, Πελοπόννησος: Εδώ θα απολαύσετε παραστάσεις αρχαίου δράματος με εξέχοντες πρωταγωνιστές, στο ωραιότερο ανοιχτό αρχαίο θέατρο του κόσμου.
6. Δελφοί, Στερεά Ελλάδα: Ο «ομφαλός της γης», όπου βρισκόταν το πιο ξακουστό μαντείο της Αρχαίας Ελλάδας. Εδώ, η περίφημη Πυθία έδινε τους χρησμούς, ενώ γύρω του απλώνεται το μαγικό Δελφικό τοπίο. Κορυφαίο αξιοθέατο, ο ναός του Απόλλωνα, του θεού του φωτός.
7. Δίον, Μακεδονία: Το ωραιότερο αρχαιολογικό πάρκο της Ελλάδας, κοντά στην Κατερίνη, με αρχαία ιερά, θέατρα, θέρμες, ψηφιδωτά και επαύλεις.
8. Βεργίνα, Μακεδονία: Μία μοναδική εμπειρία: επίσκεψη στο μοναδικό Μουσείο του βασιλικού τάφου του Φιλίππου Β', πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με την περίφημη χρυσή λάρνακα και όλα τα άλλα ευρήματα των ανασκαφών.
9. Δήλος, Κυκλάδες: Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και το διασημότερο και ιερότερο νησί της Αρχαίας Ελλάδας. Όλο το νησί, ένας θαυμαστός αρχαιολογικός χώρος.
10. Κνωσός / Φαιστός, Κρήτη: Πολύ κοντά στο Ηράκλειο, θα θαυμάσετε το ανάκτορο της Κνωσού, κέντρο του Μινωικού πολιτισμού και έδρα του βασιλιά Μίνωα. Πιο νότια θα περιηγηθείτε στο ανάκτορο της Φαιστού.
Συμπληρώθηκαν χθες 50 χρόνια από τον θάνατο του αρχιτέκτονα και ακαδημαϊκού Δημήτρη Πικιώνη ο οποίος απεβίωσε στις 28 Αυγούστου 1968. Αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες που ανέδειξε η Ελλάδα τον 20ο αιώνα και υπήρξε μια από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της ονομαζόμενης “Γενιάς του ’30”.
Λίγους μήνες πριν με αφορμή την ανάπλαση του πράσινου γύρω από την Ακρόπολη είχα την χαρά να μιλήσω με την κόρη του Αγνή και να ανοίξουμε μαζί μπαούλα με αναμνήσεις.
Δεν έχεις πολλές φορές την ευκαιρία να βρεθείς στο σπίτι ενός σπουδαίου ανθρώπου. Να κάτσεις στο ίδιο τραπέζι που πριν από χρόνια κάθονταν και συζητούσαν προσωπικότητες που άλλαξαν την Ελλάδα. Απέναντί μου έχω την Αγνή, το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη, και προσπαθώ για όση ώρα μού κάνει την τιμή να με φιλοξενήσει στο σπίτι της να μη χάσω ούτε στιγμή κάτι από την ιδιαίτερη ενέργεια του χώρου.
Καθόμαστε στην τραπεζαρία, ακριβώς εκεί που ο Πικιώνης έτρωγε παρέα με τον Τσαρούχη, τον Εγγονόπουλο και τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα, και ανοίγουμε οικογενειακά μπαούλα, ξετυλίγουμε ιστορίες και πάμε πίσω στα μέσα του 20ού αιώνα. Στα παιδικά χρόνια της Αγνής, στην εποχή που ο Πικιώνης «έφτιαχνε την Ακρόπολη», αλλά και πιο πίσω, στα σπίτια στην Κυπριάδου, στη Φιλοθέη, στην Αίγινα. Ενα ταξίδι με πτυχές άγνωστες σε εμάς, με στοιχεία της προσωπικότητας ενός ανθρώπου που αδιαφορούσε για χρήμα, δόξα και υστεροφημία. Για έναν καλλιτέχνη που σχεδίασε τις πιο όμορφες οικίες των Πατησίων αλλά ο ίδιος έμενε στο νοίκι, για έναν αρχιτέκτονα που έδωσε πνοή στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και στον Αγιο Δημήτριο Λουμπαρδιάρη και για έναν μπαμπά που ήθελε τα παιδιά του να ασχοληθούν με ό,τι πραγματικά αγαπούσαν.
Αφορμή για όλα αυτά είναι τα 50 χρόνια από τον θάνατο του Πικιώνη που συμπληρώνονται το 2018 και κυρίως η ανάπλαση του πρασίνου γύρω από την Ακρόπολη και τον λόφο Φιλοπάππου και του 14ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών στα Πευκάκια, στους πρόποδες του Λυκαβηττού (Σίνα 70), που θα γίνει από τον Δήμο Αθηναίων το επόμενο διάστημα. Η στρογγυλή αυτή επέτειος καθώς και το σύμφωνο συνεργασίας που υπέγραψε ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης με την Αγνή Πικιώνη συμπίπτουν με τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την αποπεράτωση των εργασιών στον χώρο γύρω από την Ακρόπολη. Τι καλύτερο λοιπόν από μια κουβέντα με τη μικρότερη κόρη, που σπούδασε και εκείνη Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και ενώ ήταν μόλις 27 ετών όταν εκείνος έφυγε από τη ζωή έχει αναλάβει εδώ και τέσσερις δεκαετίες να αναδείξει το έργο του.
Στη δική μας συζήτηση βέβαια είναι και ο αρχιτέκτονας πάντοτε παρών, στο γραφείο που διατηρούσε στο σπίτι της οικογένειας, στις βόλτες στην Αθήνα, στα μονοπάτια του Φιλοπάππου όπου, με το κοντό του παντελόνι, δούλευε τις πέτρες που από τότε συντροφεύουν τους πιο όμορφους περιπάτους μας στην πόλη. Αυτές τις διάσημες πέτρες, αλλά και το κτίσμα του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, τον παιδικό κήπο της Φιλοθέης και το δημοτικό σχολείο στα Πευκάκια αγωνίζεται εδώ και χρόνια η Αγνή Πικιώνη να αναπλάσει. Να τα συντηρήσει και να τους δώσει πάλι το πνεύμα του Πικιώνη που σε πολλές περιπτώσεις έχει χαθεί στην πάροδο του χρόνου.
Ζωγραφική στο μπαούλο
Φαντάζομαι τον Πικιώνη να κάθεται στο γραφείο του και να δουλεύει και απέναντι, στην άλλη πλευρά της πινακίδας, την κόρη του να κάνει τα μαθήματά της. «Μου φαινόταν τεράστια αυτή η πινακίδα» αναφέρει «ενώ στην πραγματικότητα ήταν πολύ μικρή». Της άρεσε να κάθεται μαζί με τον πατέρα της, όπως αργότερα της άρεσε να πηγαίνει στα μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης του Πολυτεχνείου, όταν σπούδαζαν εκεί τα δύο μεγαλύτερα αδέλφια της, Ινώ και Πέτρος. «Ηταν πολύ όμορφη εμπειρία, θυμάμαι μια φορά είχα ποζάρει σαν μοντέλο στη Σχολή και με είχαν κεράσει μια καραμέλα» συνεχίζει.
Στη μικρότερη κόρη έπεσε και το βάρος της μετακόμισης από το σπίτι όπου μεγάλωσαν, Μαρκορά και Βιζυηνού στη συνοικία Κυπριάδου, σε ένα στην ίδια γειτονιά. «Τα αδέλφια μου είχαν μεγαλώσει πια και είχαν παντρευτεί. Οι γονείς μου ήταν αρκετά μεγάλοι και έπρεπε εγώ να μετακομίσω βιβλιοθήκες και βιβλία, και στην ουσία είχα άγνοια τι είχε αξία και τι όχι. Ευτυχώς δεν πέταξα κάτι σημαντικό» θυμάται η Αγνή Πικιώνη. Στο γραφείο του Πικιώνη υπήρχε ένα μικρό μπαούλο μέσα στο οποίο, με αφορμή τη μετακόμιση, η κόρη του ανακάλυψε τα ζωγραφικά του έργα, τις δημιουργίες των νεανικών του χρόνων, αποτελέσματα των σπουδών του στο Μόναχο στο ελεύθερο σχέδιο και στη γλυπτική, στα οποία ωστόσο ο ίδιος δεν πίστευε πολύ, ίσως επειδή ο κρυφός του πόθος ήταν ανέκαθεν η αρχιτεκτονική.
«Εντυπωσιάστηκα, και στο καινούργιο σπίτι άρχισα να κορνιζώνω μερικά από αυτά» αναφέρει η κόρη του. «Ασ’ τα αυτά, θα τα διορθώσουμε καμιά φορά» σχολίαζε εκείνος. Και μπορεί ο ίδιος να μη φρόντισε ποτέ να αναδειχθούν οι πρώτες δημιουργίες του, αλλά η Αγνή Πικιώνη έβαλε στόχο να συγκεντρώσεί όλο το έργο του και να δώσει σε αυτά τα ζωγραφικά αριστουργήματα, αλλά και σε όλα τα υπόλοιπα, τη θέση που τους έπρεπε. Σήμερα όλο το αρχιτεκτονικό και ζωγραφικό του αρχείο βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη και είναι προσβάσιμο στο κοινό.
Ο Πικιώνης γεννήθηκε το 1887 στον Πειραιά από χιώτες γονείς. Είχε από μικρός κλίση στη ζωγραφική και το 1906 έγινε ο πρώτος μαθητής του Κωνσταντίνου Παρθένη. Οπως γράφει ο ίδιος για την παιδική του ηλικία: «Κι αναθυμούμενος τα παιδικά μου χρόνια, βρίσκω πως μέσα στο βρέφος, μέσα στο παιδί, στα ορμήματα της ψυχής του και στους αδιατύπωτους στοχασμούς του, στις αδυναμίες του και τις δυνάμεις του, κρύβεται αυτούσιος ο χαρακτήρας του μεγάλου, η μοίρα της ζωής του ολάκερης. Κι αγκαλά, και ξέρω πως ο χώρος δε μου το επιτρέπει, αισθάνομαι μια βαθιάν ανάγκη να μακραίνω εδώ για τα παιδικά τα χρόνια το λόγο, προτιμώντας των άλλων παρά τούτων να συντομέψω την εξιστόρηση, και τούτο όχι από φιλαυτία, μα για να δείξω, απάνω στο προσωπικό μου αναγκαστικά παράδειγμα, τη σημασία που έχουν τα πνευματικά τα σπέρματα που η παιδική ηλικία κρύβει μέσα της.
(…) Μια φωνή μού έλεγε πως δεν ήρθαμε σε τούτο τον κόσμο με τη συγκατάθεσή μας, μα εκτίοντας κάποιο πταίσμα. Κάποτε έθεσα στον εαυτό μου το ερώτημα: «Είμαι αγνός;». Αλλά σύγκαιρα διερωτόμουν: «Αλλ’ από πού ξέρω τι είναι αγνότητα… Από πού μπορώ να ξέρω το νόημά της;». Μου επαναλάμβανα πως πρέπει να ‘μαι πάντα καλός. Και προσπαθούσα να είμαι, μα μέσα μου είχα την υποψία μην είμαι καλός από αδυναμία… Είχα το αίσθημα της δικαιοσύνης, και κάποτε πάλεψα να την υπερασπιστώ ανάμεσα σε δύο το ίδιο προσφιλή πρόσωπα, θέτοντας τα παιδικά μου αισθήματα σε φοβερή δοκιμασία».
Ο αρχιτέκτων πρέπει να έχει ιστορική συνείδηση
Τα σπίτια στην Κυπριάδου, η οικία Μωραΐτη στις Τζιτζιφιές, τα προσχέδια τάφων, η πολυκατοικία στη Χέυδεν, το «Ξενία» των Δελφών και το Δασικό Χωριό στο Περτούλι θα ήταν αρκετά για να χαρακτηρίσουν κορυφαίο τον έλληνα αρχιτέκτονα. Αλλά τίποτε από αυτά δεν άλλαξε ριζικά τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε την εμπειρία της Ακρόπολης, τίποτε από αυτά δεν διαμόρφωσε τις καλοκαιρινές μας βόλτες, τίποτε από αυτά δεν έγινε πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών εδώ και έξι δεκαετίες. Ολα αυτά και τόσα άλλα συνέβησαν με τη «Διαμόρφωση του αρχαιολογικού περί την Ακρόπολη χώρου και του λόφου Φιλοπάππου», έργο που ολοκληρώθηκε ακριβώς 60 χρόνια πριν, το 1958.
«Ολα ξεκίνησαν από έναν μαθητή του, τον Προκόπη Βασιλειάδη, που ήταν ιδιαίτερος του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Εκείνος τού είπε ότι μόνο ο Πικιώνης θα μπορούσε να κάνει αυτό το έργο» θυμάται η Αγνή, που ήταν μόλις 13 ετών όταν ξεκίνησε το φιλόδοξο εγχείρημα.
«Οσον αφορά το πρόσωπον του αρχιτέκτονος ο οποίος θα παρείχε τας εγγυήσεις της επιτελέσεως του έργου τούτου, ούτος δέον να είναι ικανός να αρθή υπεράνω των κατά συνθήκην και εφημέρων συλλήψεων αίτινες χαρακτηρίζουν την εποχήν μας. Δέον ούτος να έχη διά μακράς παιδείας ανεπτυγμένην, θα έλεγα, ιστορικήν συνείδησιν των μορφών ας θα εφαρμόση εν τόπω ο οποίος δεν ανέχεται την ισχύουσαν συμβατικότητα» γράφει μεταξύ άλλων ο Πικιώνης στην επιστολή που έστειλε στον τότε υπουργό Δημοσίων Εργων Κωνσταντίνο Καραμανλή στις 12 Μαΐου 1955. Στην επιστολή ο Πικιώνης εξηγούσε μεταξύ άλλων πόσο σημαντικό είναι για αυτό το έργο να μην ακολουθεί συγκεκριμένο σχέδιο ο αρχιτέκτονας, να βγει από το γραφείο και ουσιαστικά να δουλεύει, να εμπνέεται και να δημιουργεί επί τόπου με βάση το φυσικό τοπίο και τον Ιερό Βράχο.
«Εκείνη την εποχή τα δημόσια έργα τα αναλάμβανε ένας εργολάβος, έβαζε μια μπουλντόζα και τέλος» εξηγεί η κόρη του και συνεχίζει: «Ο Πικιώνης έγραψε δύο επιστολές στον Καραμανλή και του εξηγούσε ότι αυτό το έργο δεν είναι συμβατικό και χρειάζεται να γίνει δι’ αυτεπιστασίας. Αλλαξε δηλαδή το σύστημα και αντί για συνολικά ποσά, οι εργάτες πληρώνονταν με βάση τα μεροκάματά τους».
Ακρόπολη, λόφος Φιλοπάππου, Αγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης
Το πιο μεγάλο έργο σε δημόσιο χώρο για την εποχή δεν έγινε βέβαια χωρίς αντιξοότητες και γκρίνιες. «Ο Καραμανλής συχνά πήγαινε στο εργοτάξιο και πίεζε τον Πικιώνη για την ολοκλήρωση του έργου. Πρώτη φορά αρχιτέκτονας ακολουθούσε αυτή την πρακτική και ο υπουργός ήθελε να γίνουν όλα όσο το δυνατόν πιο γρήγορα» αναφέρει η Αγνή Πικιώνη στο ΒHMAgazino. «Να μην ανακατεύεται στη δημιουργία του τού ζητούσε ευγενικά εκείνος και έτσι μετά από τέσσερα χρόνια, αμέτρητες ώρες χειρωνακτικής δουλειάς και δεκάδες σχέδια το έργο ολοκληρώθηκε» συνεχίζει.
Το 1958, έτος αποπεράτωσης των εργασιών, ο Πικιώνης αποχωρεί από το Πολυτεχνείο. Τα τελευταία χρόνια τις παραδόσεις στα αμφιθέατρα είχε ούτως ή άλλως διαδεχθεί το εργοτάξιο, μια και οι μαθητές ήταν πιο χρήσιμο να ακολουθούν τον αρχιτέκτονα στην οδό Ακροπόλεως, να βλέπουν τον τρόπο που εργάζεται, να ακούν τη φιλοσοφία του πίσω από αυτό το μεγαλεπήβολο σχέδιο.
Με αφορμή την ολοκλήρωση της ακαδημαϊκής του καριέρας το περιοδικό «Ζυγός», στο οποίο εμφανίστηκαν πρώτη φορά κριτικοί και ιστορικοί τέχνης που άλλαξαν σε μεγάλο βαθμό το εικαστικό τοπίο της χώρας, του αφιερώνει ένα ολόκληρο τεύχος. Σαράντα άνθρωποι του πνεύματος έγραψαν την άποψή τους για τον αρχιτέκτονα και ούτε ένας δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη διαμόρφωση του χώρου γύρω από τον Ιερό Βράχο.
Στο σύνολό του το έργο αφορά τη διαμόρφωση δύο μονοπατιών: το ένα είναι αυτό που ανεβαίνει στον Ιερό Βράχο και το άλλο απομακρύνεται από αυτόν δημιουργώντας δύο συνθήκες θέασης του Παρθενώνα, μία από τον Λουμπαρδιάρη και μία από το Ανδηρο στου Φιλοπάππου, όπου καταλήγει η διαδρομή.
«Στα δύο σημεία θέασης όμως, οι χαράξεις είναι ιδιαίτερα εμφανείς. Στη διαμόρφωση γύρω απ’ τον Αγιο Δημήτριο οι αρμοί της δαπεδόστρωσης, κατά την είσοδο στον υπαίθριο χώρο του, οδηγούν το βλέμμα. Στον ημιυπαίθριο χώρο του παλιού καφενείου η κεκλιμένη στέγη στρέφεται προς την Ακρόπολη. Στην κορυφή του λόφου, στο Ανδηρο, μαρμάρινα καθιστικά και μικρές πέτρινες κατασκευές οργανώνονται έτσι ώστε να τοποθετήσουν τον άνθρωπο στα σημεία με την καλύτερη θέα των Προπυλαίων και της Ακρόπολης γενικότερα» αναφέρει ο Κώστας Τσιαμπάος στο βιβλίο «Κατασκευές της όρασης – Από τη θεωρία του Δοξιάδη στο έργο του Πικιώνη» (εκδ. Ποταμός).
«Ενδιαφέρον έχει και ο τρόπος με τον οποίο ο Πικιώνης συλλαμβάνει την έννοια της φύσης. Φύση που είναι εδώ συνυφασμένη με την ιστορία και το παρελθόν του πολιτισμού της. Ενσωματώνει ανθρώπινες γραφές και απομεινάρια παλαιότερης κατοίκησης, τόσο που δεν ξεχωρίζει απ’ αυτά. Αρχαία μνημεία, κτίσματα, βράχοι, θάμνοι σαν ένα τοπίο αφηγούνται την ιστορία της αττικής γης» συμπληρώνει η κόρη του αρχιτέκτονα.
Πώς θα ήταν τα δρομάκια γύρω από την Ακρόπολη αν δεν είχε αναλάβει ο Πικιώνης το έργο; Αυτό το ερώτημα τριγυρνάει στο μυαλό μου όση ώρα ακούω την κόρη του να περιγράφει με καμάρι το μεγαλύτερο έργο του μπαμπά της. «Πριν από αυτόν, πάντως, υπήρχε απλώς ένας ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγούσε στον Ιερό Βράχο και ένας χωματόδρομος που έφτανε στο εκκλησάκι του Λουμπαρδιάρη» μου εξηγεί η Αγνή και θυμάται ότι σε αυτό το εκκλησάκι ο Πικιώνης συνόδεψε νύφη τη μεγάλη του κόρη, αρκετά χρόνια προτού αποφασίσει να αλλάξει την όψη του.
Η Αγνή Πικιώνη δεν θυμάται ξεχωριστά αυτή τη δουλειά του αρχιτέκτονα σε σχέση με τις άλλες. Είχε συνηθίσει ότι ο μπαμπάς έλειπε πολλές ώρες από το σπίτι και όταν επέστρεφε έπρεπε να ξαπλώσει να ξεκουραστεί. Τον ταλαιπωρούσαν πονοκέφαλοι και πολλά βράδια τα περνούσε ξάγρυπνος. Ωστόσο ένα απόγευμα της έχει χαραχθεί στη μνήμη, καθώς ο 70χρονος πατέρας τους, αν και κουρασμένος, ξεκίνησε να τους πάει σε έναν από τους κινηματογράφους της περιοχής. Η κούραση όμως τον κατέβαλε τόσο πολύ που δεν του επέτρεψε να ολοκληρώσει τη βόλτα. Επρεπε να επιστρέψει σπίτι για να ξεκουραστεί.
Δημοτικό σχολείο στον Λυκαβηττό, Παιδικός κήπος στη Φιλοθέη
Σχεδόν είκοσι χρόνια πριν από εκείνη τη βόλτα και την ενασχόλησή του με τον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης και τον Λουμπαρδιάρη, ο αρχιτέκτονας είχε υπογράψει δύο έργα που χαρακτηρίζουν την τέχνη του: το Δημοτικό Σχολείο στα Πευκάκια Λυκαβηττού και τον παιδικό κήπο στη Φιλοθέη. Το 1932 και το 1961 αντίστοιχα, ο Πικιώνης έδωσε ψυχή και σώμα σε αυτά τα έργα, τα οποία ο κόρη του προσπαθεί να αναπλάσει, καθώς έχουν αλλοιωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Για τις ανάγκες αυτής της ανάπλασης δημιουργήθηκε εδώ και λίγα χρόνια η ΑΜΚΕ «Δημήτρης Πικιώνης» με στόχο «τη μελέτη, προστασία, ανάδειξη και αποκατάσταση του έργου του Δημήτρη Πικιώνη». Το 14o Δημοτικό Σχολείο είναι αυτό άλλωστε που θα αναπλάσει ο Δήμος Αθηναίων, μαζί με το έργο πρασίνου της Ακρόπολης και του Φιλοπάππου, σύμφωνα με τη συνεργασία που υπέγραψαν ο Γιώργος Καμίνης και η Αγνή Πικιώνη.
Μαθητές που ξεχώρισαν, καλλιτέχνες που αγάπησε
Προσπαθώ να φανταστώ πώς είναι να ζεις σε ένα σπίτι το οποίο κάθε τόσο επισκέπτονταν ο Τσαρούχης και ο Εγγονόπουλος. Πώς είναι να μεγαλώνεις σε ένα περιβάλλον στο οποίο κυριαρχούσαν οι συζητήσεις για την τέχνη, την αρχιτεκτονική, τη φιλοσοφία. Πώς είναι να ξέρεις ότι μεγάλο κομμάτι της πνευματικής σου καλλιέργειας το χρωστάς σε ανθρώπους που όχι απλώς συνεχίζουν να εμπνέουν μέχρι σήμερα αλλά διαμόρφωσαν την καλλιτεχνική δημιουργία της χώρας.
Η Αγνή Πικιώνη θυμάται ωστόσο λίγο διαφορετικά τα πράγματα. Οι νέοι καλλιτέχνες που αγαπούσε ο πατέρας της ήταν τότε άσημοι, φτωχοί και αβοήθητοι. Νέοι που πήγαιναν στο σπίτι του αρχιτέκτονα για ένα πιάτο ζεστό φαγητό, ένα μπάνιο αλλά και μια συμβουλή. Ο Πικιώνης μπορεί να μην ήταν πλούσιος, αλλά ως καθηγητής βρισκόταν σε καλύτερη οικονομική θέση. Ο ίδιος είχε γνωριμίες και τους βοηθούσε όσο περισσότερο μπορούσε. Τους έστελνε καθηγητές σε σχολεία ή τους έβαζε υπευθύνους σε έργα που αναλάμβανε ο ίδιος. Την ίδια άριστη σχέση είχε ο Πικιώνης και με τους μαθητές του. Εκείνη την εποχή οι φοιτητές του στο Πολυτεχνείο δεν ξεπερνούσαν τους δέκα και με όλους οι σχέσεις ήταν οικογενειακές. Ετσι η μικρή Αγνή δεν ένιωθε δέος για τους επισκέπτες αλλά οικειότητα.
Αργότερα ανακάλυψε ένα έργο του Τσαρούχη με την αφιέρωση «Στον Δημήτρη Πικιώνη έναντι ενός λουτρού», καθώς και επιστολές μαθητών του. Τα γράμματα αυτά, τα οποία φυλάσσει η οικογένεια, αποτελούν μια πτυχή του βίου του που δεν έχει αναδειχθεί και αφορούν την αλληλογραφία με μαθητές του που ζούσαν στην επαρχία την Κατοχή και παρ’ όλο που ήταν καθηγητές σε σχολεία δεν είχαν ούτε να φάνε. «»Θα πεθάνουμε από την πείνα. Ο θάνατός μου από ασιτία θεωρείται βέβαιος» έγραφε ο Διαμαντόπουλος σε μία από αυτές τις επιστολές την εποχή που ήταν καθηγητής Τεχνικών στη Δημητσάνα» θυμάται η κόρη του Πικιώνη.
Αρχιτέκτονας, δάσκαλος, μπαμπάς
Η ώρα περνάει και η συζήτηση πηγαινοέρχεται ανάμεσα στον αρχιτέκτονα, στον δάσκαλο και στον μπαμπά Πικιώνη. Ο Πικιώνης δεν είχε άμεση εμπλοκή με την πολιτική αλλά θα μπορούσε κάποιος να τον χαρακτηρίσει δεξιό με τη σημερινή ορολογία. «Δεν του πήγαινε να είναι απόλυτος» μου εξηγεί η κόρη του και θυμάται ότι ήταν δίπλα σε όποιον το είχε ανάγκη, όποια παράταξη και να υποστήριζε. Είχε φίλους αριστερούς και δεξιούς, ήθελε πάνω απ’ όλα να είναι νηφάλιος και παρέμεινε μέχρι το τέλος δίκαιος.
Δίκαιος με τους άλλους, δίκαιος στο σπίτι του, δίκαιος με τα παιδιά του. Αν και η μητέρα της οικογένειας είχε αναλάβει τον ρόλο της διαπαιδαγώγησης, εκείνος ήταν κοντά τους όσο περισσότερο το επέτρεπαν οι υποχρεώσεις του. Τους καλλιέργησε τα ιδανικά και τις αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας. Τους έμαθε να βλέπουν τον κόσμο μέσα από το πρίσμα της τέχνης και ήθελε να ασχοληθούν με αυτό που αγαπούν. Το ίδιο ακριβώς έκαναν και εκείνα με τα δικά τους παιδιά.
Η σύζυγος του Πικιώνη, Αλεξάνδρα Αναστασίου, ήταν 15 χρόνια μικρότερή του και πρακτική γυναίκα. «Αν και πάντα υπήρχε βοήθεια στο σπίτι, εκείνη είχε τον πρώτο λόγο στο νοικοκυριό. Εφτιαχνε κουραμπιέδες και μελομακάρονα τις γιορτές και της άρεσε να περιποιείται τον μπαμπά μου. Το απόγευμα του πήγαινε στο κρεβάτι δίσκο με τον καφέ του και τον άφηνε απερίσπαστο να σχεδιάζει, να ζωγραφίζει, να δημιουργεί» εξιστορεί η Αγνή.
Το μοναδικό του σπίτι
Το σπίτι όπου ζει σήμερα η Αγνή Πικιώνη στην Κυπριάδου απέχει μόλις λίγα μέτρα από το πατρικό μου. Τα σπίτια της περιοχής που έφτιαξε ο αρχιτέκτονας, όσα στέκουν ακόμη, αλλά και οι αναμνήσεις από όσα έχουν κατεδαφιστεί, θυμίζουν πόσο υπέροχη γειτονιά ήταν η Κυπριάδου τις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Η πολυκατοικία όπου ζει η ίδια έχει χτιστεί από τον μεγαλύτερο αδελφό της, Πέτρο, ο οποίος διατηρούσε αρχιτεκτονικό γραφείο μαζί με τον πατέρα Πικιώνη. Το μοναδικό σπίτι της οικογένειας είναι αυτό στην Αίγινα, το οποίο ο Πικιώνης έφτιαξε λίγα χρόνια προτού πεθάνει έπειτα από επιμονή της συζύγου του.
Η ώρα περνάει και πρέπει να αποχωρήσω. Παίρνω μαζί μου αναμνήσεις μιας όμορφης ζωής, λεπτομέρειες από την καθημερινότητα ενός ανθρώπου που έφτιαξε υπέροχα κτίσματα και πίστευε ότι στην Ελλάδα ένα σπίτι 80 τ.μ. είναι αρκετό. «Ο βίος στην Ελλάδα είναι ως επί το πλείστον υπαίθριος» υποστήριζε και με αυτόν τον γνώμονα φρόντισε να δημιουργήσει το τέλειο περιβάλλον για τις δικές μας βόλτες στην πόλη. Εγινε ο λόγος που οι επισκέπτες της Αθήνας λάτρεψαν και λατρεύουν τον περίπατο στον περιβάλλοντα χώρο της Ακρόπολης που εμείς οι γηγενείς, όσο κι αν λαχταράμε συνήθως τη θέα προς τη θάλασσα, συχνά λοξοκοιτάζουμε, περπατώντας πάνω στις πέτρες του Πικιώνη, προς τον Παρθενώνα.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 6 Ιανουαρίου 2018.
3 – 22 Σεπτεμβρίου
Το Φεστιβάλ Κολωνού αποτελεί πλέον θεσμό του ΟΠΑΝΔΑ δημιουργώντας κάθε Σεπτέμβριο έναν ακόμη δυναμικό πόλο πολιτισμού και ψυχαγωγίας σε μία ιστορική γειτονιά της Αθήνας, για να προσφέρει στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν εκδηλώσεις υψηλών προδιαγραφών με ελεύθερη είσοδο ή πολύ χαμηλό αντίτιμο.
Φέτος, από 3 έως 22 Σεπτεμβρίου στο θέατρο Κολωνού, ο Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) έχει ετοιμάσει ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα, με θεατρικές και μουσικές παραστάσεις που συνδυάζουν την αρχαία τραγωδία με σύγχρονα στοιχεία, καθώς και την ποιότητα με την πρωτοτυπία και την ψυχαγωγία.
Ακαδημία Πλάτωνος: Βόλτα στο αρχαιολογικό πάρκο-όαση στην καρδιά της Αθήνας
Η αυλαία του Φεστιβάλ ανοίγει με την πρώτη παρουσίαση του μουσικού έργου «Προμηθέας» του Λουκά Θάνου (3,4,5/9-είσοδος 5€), λιμπρέτου βασισμένου στην τραγωδία του Αισχύλου, σε μετάφραση Κ.Χ. Μύρη, με κορυφαίο τον Ψαραντώνη και τη συμμετοχή της Χορωδίας δήμου Αθηναίων. Η Συμφωνική Ορχήστρα (9/9) υποδέχεται στη σκηνή τη συνθέτη και σολίστ του ακορντεόν Ζωή Τηγανούρια , σε μία συναυλία με συνθέσεις της καλλιτέχνιδας, αλλά και διεθνή tango, κινηματογραφική μουσική και μελωδίες από τα Βαλκάνια. Η Φιλαρμονική Ορχήστρα (10/9) μας ταξιδεύει σε ένα μουσικό κινηματογραφικό πανόραμα, το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής (21/9) και ο ερμηνευτής Ζαχαρίας Καρούνης παρουσιάζουν τις αγαπημένες επιτυχίες του Λευτέρη Παπαδόπουλου σε ένα αφιέρωμα στον κορυφαίο συγγραφέα, ποιητή και στιχουργό, ενώ το κοινό περιηγείται με τους ήχους της Big Band (19/9) στον κόσμο της ελληνικής μουσικής. Οι τενόροι Αντώνης Κορωναίος και Σταμάτης Μπερής (16/9) σε μία ατμοσφαιρική συναυλία μεταφέρουν τους ακροατές στη νύχτα του Ιουλίου του 1990 με την αξέχαστη συνύπαρξη επί σκηνής των τριών σύγχρονων μύθων, Λουτσιάνο Παβαρόττι, Πλάτσιντο Ντομίνγκο και Χοσέ Καρρέρας. Ο Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος και ο Λευτέρης Ελευθερίου (20/9) με το ιδιαίτερο και πληθωρικό χιούμορ τους ξανασυστήνουν πρόσωπα και μουσικές του χθες και του σήμερα, μέσα από τη σάτιρα και τον αυτοσαρκασμό σε μια μουσική παράσταση που θα ενθουσιάσει. Το Φεστιβάλ κλείνει με μια σπουδαία προσωπικότητα της ελληνικής μουσικής σκηνής, το συνθέτη Μίμη Πλέσσα, ο οποίος συμπράττει με τη Klaudia Delmer και Αντώνη Κορωναίο σε ένα ρεσιτάλ για φωνή και πιάνο (22/9), ξαναζωντανεύοντας τις στιγμές όπου γεννήθηκαν λατρεμένα τραγούδια, με αποκορύφωμα την παρουσίαση της κοινής δισκογραφικής του δουλειάς με τη χαρισματική ερμηνεύτρια.
Το Φεστιβάλ Κολωνού αποτελεί φέτος την απόλυτη πρόταση και για τους λάτρεις του θεάτρου με ένα πλούσιο πρόγραμμα θεατρικών παραστάσεων από καταξιωμένες και νέες καλλιτεχνικές ομάδες και δημιουργούς, που θα ικανοποιήσουν και τους πιο απαιτητικούς. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει την παράσταση Ίων του Ευριπίδη από το Άλφα Ιδέα Θέατρο με τον Κωνσταντίνο Μπιμπή και τη Δήμητρα Χατούπου (12/9-είσοδος 5€), καθώς και το Ελισαβετιανό δράμα Εδουάρδος ο Β΄ του Μάρλοου από το Θέατρο Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου – Καλαμπόκη (15/9). Η κωμωδία western Άγρια Δύση του Θοδωρή Αθερίδη από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Σερρών & Create4Art (17/9-είσοδος 5€) θα σκορπίσει το γέλιο σε μια παράσταση με φόντο την Κρήτη και τους Γεράσιμο Σκιαδαρέση και Μπέσυ Μάλφα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Το μικρό πόνι (14/9) του Ισπανού συγγραφέα Πάκο Μπεθέρα, ένα έργο που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, θα ευαισθητοποιήσει το κοινό εστιάζοντας στο θέμα του εκφοβισμού, της διαφορετικότητας και της αποδοχής του εαυτού μας, ενώ Η νεράιδα του φεγγαριού (8/9) με τη Σάρα Εσκενάζη, βασισμένη σε μύθο της Ιαπωνίας, θα συγκινήσει μικρούς και μεγάλους.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου | 20:30
Η νεράιδα του φεγγαριού
Μουσικοθεατρική παιδική παράσταση σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου, βασισμένη σε μύθο της Ιαπωνίας, για παιδιά και ευαίσθητους... μεγάλους
Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλατζόπουλος
Σκηνικά κοστούμια : Μιχάλης Σδούγκος
Μουσική σύνθεση: Γιούρι Στούπελ
Χορογραφίες: Γιάννης Καλατζόπουλος, Γιώργος Πόπορης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Σαββίνα Πετρίδου
Ερμηνεύουν: Σάρα Εσκενάζη, Κώστας Λάσκος, Βασίλης Καμιτσής, Σαββίνα Πετρίδου, Θωμάς Κοτζαμάνης, Βασίλης Παπαστάθης, Γιάννης Απέργης
Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου | 20:30
Η Ζωή Τηγανούρια συμπράττει με τη Συμφωνική Ορχήστρα δήμου Αθηναίων
Η Συμφωνική Ορχήστρα συναντά τη συνθέτη και σολίστ ακορντεόν Ζωή Τηγανούρια σε ένα πρόγραμμα με συνθέσεις της δημιουργού, καθώς και διεθνή tango, κινηματογραφική μουσική και μελωδίες από τα Βαλκάνια
Μουσική διεύθυνση: Ελευθέριος Καλκάνης
Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου | 20:30
Μουσική από τον Παγκόσμιο Κινηματογράφο
Συναυλία με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα δήμου Αθηναίων
Μουσική Διεύθυνση: Δημήτρης Μίχας
Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου | 20:30
Το μικρό πόνι του Πάκο Μπεθέρα
Θεατρική παράσταση του Ισπανού συγγραφέα Πάκο Μπεθέρα σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη
Ένα έργο βαθιά κοινωνικό και ευαίσθητο, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Ο συγγραφέας, εμπνευσμένος από αληθινά περιστατικά, εξερευνά τις ευθύνες και τα αίτια του εκφοβισμού, εστιάζει στο θέμα της διαφορετικότητας και της αποδοχής του εαυτού μας και των γύρω μας
Σκηνοθεσία: Σοφίας Καραγιάννη
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνικά – κοστούμια: Κων/να Κρίγκου
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Επιμέλεια Κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Videoanimation: Αλέξανδρος Τσόχας
Βοηθός σκηνοθέτη: Βάσια Μίχα
Ερμηνεύουν: Κωνσταντίνος Γιαννακόπουλος και Ρηνιώ Κυριαζή
Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου | 20:30
Εδουάρδος ο Β΄ του Κρίστοφερ Μάρλοου (Ελισαβετιανό δράμα)
Θεατρική παράσταση από το Θέατρο Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου – Καλαμπόκη σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη
Διαφθορά εξουσίας, τυφλό ερωτικό πάθος, δραματικές ανατροπές, καταιγιστικός ρυθμός, συγκλονιστική κορύφωση σε ένα από τα πιο αριστουργηματικά έργα της περιόδου. Πρόκειται για τη δεύτερη παρουσίαση της παράστασης στην Ελλάδα, η οποία αποτελεί την επίσημη εκπροσώπηση της χώρας μας στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Θεάτρου Νοτίου Κορέας 2019 και είναι υποψήφια για βραβεία ερμηνειών και συντελεστών
Σκηνοθεσία: Κοραής Δαμάτης
Μετάφραση: Σεραφείμ Βελέντζας
Ερμηνεύουν: Μιχάλης Καλαμπόκης, Περικλής Μοσχολιδάκης, Ιωάννα Αγγελίδη, Βασίλης Πουλάκος, Γιώργος Μπούγος, Αλέξανδρος Παπατριανταφύλλου, Δημήτρης Νικολόπουλος, Κώστας Πιπερίδης, κ.α.
Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου | 20:30
O Sole Mio
Συναυλία με τους Αντώνη Κορωναίο και Σταμάτη Μπερή
Οι καταξιωμένοι τενόροι μεταφέρουν το κοινό στη νύχτα του Ιουλίου του 1990 με την αξέχαστη συνύπαρξη επί σκηνής των 3 σύγχρονων μύθων, Λουτσιάνο Παβαρόττι, Πλάτσιντο Ντομίνγκο και Χοσέ Καρρέρας
Συμμετέχει ο τενόρος Δημήτρης Αλεξανδρίδης
Συνοδεύει οχταμελής ορχήστρα δωματίου υπό τη διεύθυνση του μαέστρου και ενορχηστρωτή Θοδωρή Λεμπέση
Τετάρτη 19 Σεπτεμβρίου| 20:30
Ο Χτύπος της Καρδιάς μου
Συναυλία με τη Big Band δήμου Αθηναίων
Μία μικρή περιήγηση στον κόσμο της ελληνικής (λαϊκής, έντεχνης, ρετρό και παραδοσιακής) μουσικής με τους ήχους της Big Band
Ερμηνεύουν: Κρυσταλλία Ρήγα και Κωνσταντίνος Εμμανουήλ
Φιλική συμμετοχή: Πέννυ Μπαλτατζή
Ενορχηστρώσεις: Κώστας Καραγιάννης
Καλλιτεχνική επιμέλεια Big Band: Σάμι Αμίρης
Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου | 20:30
Με την όπισθεν
Μουσικοθεατρική παράσταση με τον Αλκιβιάδη Κωνσταντόπουλο & τον Λευτέρη Ελευθερίου
Με το ιδιαίτερο και πληθωρικό χιούμορ τους οι δύο καλλιτέχνες ξανασυστήνουν πρόσωπα και μουσικές του χθες και του σήμερα, διηγούνται, σχολιάζουν, σατιρίζουν και αυτοσαρκάζονται
Συμμετέχουν οι μουσικοί: Σωτήρης Βλησίδης (πλήκτρα), Οδυσσέας Κωνσταντόπουλος (πλήκτρα, πιάνο, ακορντεόν, μπάσο), Χάρης Κωνσταντόπουλος (κλαρινέτο, φλάουτο, σαξόφωνο), Στέλιος Πασχάλης (τύμπανα)
Special Guest: Θανάσης “Nemo” Ψαρούλης
Παρασκευή 21 Σεπτεμβρίου | 20:30
Αφιέρωμα στο στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο
Συναυλία με το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής δήμου Αθηναίων
Ερμηνεύουν: Ζαχαρίας Καρούνης, Δώρα Λουίζου και Μανώλης Σκουλάς
Καλλιτεχνική επιμέλεια Εργαστηρίου Ελληνικής Μουσικής: Άγγελος Ηλίας
Η συναυλία εντάσσεται στο πλαίσιο της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του δήμου Αθηναίων
Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου | 20:30
Εφ΄ όλης της ύλης
Συναυλία με τον Μίμη Πλέσσα
Μια καθάρια και άμεση προσέγγιση των πιο αγαπημένων τραγουδιών του επιχειρεί ο Μίμης Πλέσσας σε ένα ρεσιτάλ για φωνή και πιάνο. Το ρεσιτάλ κορυφώνεται με την παρουσίαση των ολοκαίνουργιων ανέκδοτων τραγουδιών γραμμένων από τον Μίμη Πλέσσα για την Klaudia Delmer
Ερμηνεύουν: Klaudia Delmer και Αντώνης Κορωναίος
*Το πρόγραμμα ενδέχεται να τροποποιηθεί
Πληροφορίες:
τ. 210 52 84 854 | www.opanda.gr
#FestivalKolonou
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881, ραγδαίες αλλαγές επέρχονται στη μορφή της πόλης των Τρικάλων. Το 1885 εκπονείται το πρώτο σχέδιο πόλης από τον μηχανικό Μένανδρο Ποτεσάριο, που προβλέπει τους δύο βασικούς άξονες, τις οδούς Λαρίσης και Σιδηροδρόμου και είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρο όσον αφορά στις νέες πλατείες και τους δημόσιους χώρους. Για την εφαρμογή του δεν υπολογίστηκαν αντιδράσεις και συμφέροντα, ενώ δεκάδες πρώην τουρκικά σπίτια κατεδαφίστηκαν, για να διανοιχτούν οι δρόμοι και οι πλατείες. Το διαδέχτηκε το πολύ συντηρητικότερο σχέδιο πόλης του 1937.
Τα Τρίκαλα, λοιπόν, αλλάζουν μορφή. Η μικρή τουρκική πόλη προσπαθεί να μετατραπεί σε «ευρωπαϊκή» μέσα από το κυρίαρχο τότε αισθητικό κίνημα του νεοκλασικισμού, που βασιζόταν στην επιστροφή και στις επιρροές της κλασικής αρχαιότητας. Πρόκειται για στοιχεία εργασίας της πρώην Διευθύντριας Τεχνικών Υπηρεσιών και Προγραμματισμού του Δήμου Τρικκαίων, Φανής Τσαπάλα-Βαρδούλη, ένα «ταξίδι» στο παρελθόν για τα νεοκλασικά Τρίκαλα.
Σίγουρα δεν έχετε ξαναδεί τα Τρίκαλα με πιο γρήγορη ματιά… (vid)
Σημαντικό γεγονός αποτέλεσε η κατασκευή της χυτοσιδερένιας κεντρικής γέφυρας στον ποταμό Ληθαίο. Η κεντρική γέφυρα και ο σιδηροδρομικός σταθμός είναι δείγματα της προσπάθειας για ανάπτυξη που εκφράζουν το πνεύμα της εποχής τους. Επίσης, επιβλητικά δημόσια κτήρια έχουν ήδη αρχίσει να φέρνουν τα μηνύματα του νεοκλασικισμού. Η Δωροθέα Σχολή, που χτίστηκε το 1876 από τον Δωρόθεο Σχολάριο, είναι ένα λιθόκτιστο κτίσμα σχήματος «Π», χτισμένο με ψαμμιτική πέτρα με προσεκτική δόμηση, με λαξευμένους γωνιόλιθους και λαξευμένα τόξα πάνω από τα παράθυρα και τις πόρτες που ανακουφίζουν τα μονοκόμματα πέτρινα πρέκια.
Τα Δικαστήρια μορφολογούνται στο ίδιο πνεύμα, κτήριο που χρονολογείται γύρω στα 1870 και χρησιμοποιήθηκε αρχικά σαν τούρκικος στρατώνας. Κτήριο ογκώδες, επιβλητικό, συμμετρικό έτσι που να ταιριάζει για τον σκοπό που έγινε.
Το ιστορικό εμπορικό κέντρο, (τα σημερινά μανάβικα), σύμφωνα με την κ. Τσαπάλα, παίρνει τη μορφή του μέχρι το 1920, όταν στις αρχές του 20ου αιώνα κατεδαφίζεται το παλαιό εμπορικό συγκρότημα στη θέση του σημερινού ΟΤΕ.
Εδώ εφαρμόζεται ένα αυστηρό, ορθοκανονικό πολεοδομικό σύστημα, με κάθετους και παράλληλους δρόμους, τελείως διαφορετικό από τον ακανόνιστο πολεοδομικό ιστό της διπλανής συνοικίας «Βαρούσι». Η γενική εικόνα του δομημένου χώρου είναι αυτή της «εν σειρά» δόμησης. Έτσι, τα κτήρια δεν αναγνωρίζονται ως μονάδες, αλλά γίνονται αντιληπτά ως ενιαίο πολεοδομικό μέτωπο.
Η απόλυτη, όμως, άνθηση της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Τσαπάλα εκφράζεται στις κατοικίες και τα ξενοδοχεία που χτίζονται στα οικοδομικά τετράγωνα που προκύπτουν από την εφαρμογή του σχεδίου πόλης.
Λαμπρά παραδείγματα, σύμφωνα με την κ. Τσαπάλα είναι τα ξενοδοχεία «Πανελλήνιον» και «Πίνδος» (πρώην Πετρούπολις) που σώζονται σήμερα, δυστυχώς μόνα από το υπέροχο σκηνικό που παλαιότερα περιέβαλε την πλατεία Ρήγα Φεραίου.
Στην οδό Σιδηροδρόμου (σημερινή Ασκληπιού) και στην πλατεία Ρήγα Φεραίου, ο περίπατος γινόταν κάτω από τις δεντροστοιχίες, ενώ την Κυριακή έπαιζε η Φιλαρμονική συγκεντρώνοντας τους μουσικόφιλους. Η αστική τάξη υιοθετούσε έναν άλλο τρόπο ζωής που εκφραζόταν στην αρχιτεκτονική με τα νεοκλασικά αρχοντικά.
Η αρχιτεκτονική αυτών των κτηρίων, επισημαίνεται στη μελέτη, χαρακτηρίζεται από την αυστηρότητα και τη συμμετρία, αλλά παράλληλα την ποικιλία στη διακόσμηση και τα επί μέρους μορφολογικά στοιχεία.
Φουρούσια, γείσα, σιδεριές, γωνιόλιθοι, μαρμάρινα στοιχεία, δείχνουν το βαθμό εξοικείωσης των λαϊκών, ντόπιων τεχνιτών σ' ένα ρυθμό «ξενόφερτο» που ήρθε από τη Ευρώπη. Ίσως, σύμφωνα με την κ. Τσαπάλα, γιατί ξαναγύρισε στην Ελλάδα, τον τόπο που κάποτε δημιούργησε τις πρωτογενείς μορφές.
Πάντως τα φωτεινά χρώματα των σοβατισμένων τοίχων και η επιβλητικότητα της πέτρας δείχνουν ότι ο ρυθμός αυτός ενσωματώθηκε με επιτυχία στο ελληνικό φως και το ελληνικό τοπίο.
Σιγά - σιγά τα κτήρια γίνονται πιο ελεύθερα και αναμειγνύουν νέα στοιχεία, αποκτώντας μια μορφή εκλεκτικισμού, δηλαδή ανάμειξης διαφόρων αρχιτεκτονικών επιρροών. Επίσης, στη γενική εικόνα της πόλης, γύρω στο μεσοπόλεμο, σημαντικό ρόλο παίζουν και τα λαϊκά πέτρινα σπίτια που αν και δεν παρουσιάζουν τον πλούτο των νεοκλασικών, παραμένουν μάρτυρες της εποχής τους με τους απλούς ήσυχους όγκους τους.
Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, καταλήγει η ίδια, συντελείται η μεταμόρφωση των Τρικάλων από τυπικό δείγμα τουρκοκρατούμενης πόλης σε εξελισσόμενο αστικό κέντρο με οικονομική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη.
Μετά τον πόλεμο, τα Τρίκαλα ακολούθησαν την άναρχη ανάπτυξη των Ελληνικών πόλεων με κυρίαρχη οικοδομική δραστηριότητα, την αντιπαροχή και τις πολυκατοικίες.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Στο υπαίθριο θέατρο του αγροκτήματος Βασιλάκου θα γιορταστεί η φετινή Αυγουστιάτικη πανσέληνος την Κυριακή 26 Αυγούστου και οι επισκέπτες θα έχουν την τύχη να παρακολουθήσουν ένα πλούσιο οπτικοακουστικό πρόγραμμα, που θα συνοδεύσει το γεμάτο φεγγάρι.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει προβολή σε μεγάλη οθόνη γνωστών τραγουδιών, που αναφέρονται στο φεγγάρι, διανθισμένα με λίγη ιστορία και με ποιήματα γνωστών και μεγάλων ποιητών. Το πρόγραμμα ενδέχεται να πλαισιωθεί και από ζωντανή μουσική.
Καρδίτσα: Το γραφικό εκκλησάκι που φτιάχτηκε με μεράκι στον τόπο μαχών του Κατσαντώνη
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα σερβίρεται δωρεάν κρασί προσφορά του Αγροκτήματος.
Το Αγρόκτημα βρίσκεται στο νότιο μέρος της πόλης της Καρδίτσας, κοντά στη συνοικία Αγίου Παντελεήμονα, σε απόσταση μόλις τριών χιλιομέτρων από το κέντρο και συνδέεται με ασφαλτόδρομο. Διαθέτει άνετο χώρο στάθμευσης.
Kάθε Αύγουστο, οι εικαστικές τέχνες και η μουσική, βρίσκουν έναν δικό τους «δρόμο».
Στον οικισμό Τσόπελας Πραμάντων, στα 900 μετρά υψόμετρο, από τις 4 έως τις 17 Αυγούστου τα τελευταία 15 χρόνια γεννιέται μία «Εικαστική διαδρομή», που ζωντανεύει την περιοχή, αναδεικνύει την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου και ανοίγει τους ορίζοντες των νέων.
EUROKINISSI/ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ
Στο παλιό σχολείο, στο καφενείο, στους ξενώνες ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Πνευματικό Κέντρο Τσόπελα – Πραμάντων», υπό την αιγίδα του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων, εκθέτει από τις 4 Αυγούστου και για δύο εβδομάδες, έργα 14 καλλιτεχνών από την περιοχή και άλλα μέρη της Ελλάδας.
Παράλληλα, το παλιό Σχολείο, γίνεται Εικαστικό Εργαστήρι για μικρούς και μεγάλους. Με δασκάλους, τους εικαστικούς Κώστα Τσώλη και Ευφροσύνη Μυτιληναίου, τη συμμετοχή φοιτητών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, καθημερινά από τις 9:00 έως τις 13:30, μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου από την περιοχή αλλά και μεγαλύτεροι που «θήτευσαν» τα περασμένα χρόνια, επιδίδονται σε πολιτιστική δημιουργία.
Η «Εικαστική Διαδρομή», κορυφώνεται με την έκθεση των έργων που δημιουργούν αυτές τις δύο εβδομάδες τα παιδιά. Οι ντόπιοι καλλιτέχνες οι οποίοι λαμβάνουν μέρος είναι, οι Γιώργος Πολύζος, Βαγγέλης Πολύζος, Βασίλης Γεροδήμος, Ασπασία Πολύζου, Δημήτρης Μεράντζας, Χρήστος Καλόγηρος και Μάης Πολύζος. Οι φίλοι καλλιτέχνες είναι, οι Κώστας Τσώλης, Ευφροσύνη Μυτιληναίου, Τζένη Αργυρίου, Νίκος Χατζής, Κων/νος Μουχταρίδης, Μαριάνθη Γιαννοπούλου και Νατάσσα Πουλαντζά.
16 χρόνια εικαστικό εργαστήρι
Στην αυλή του εργαστηρίου, συναντήσαμε τους καλλιτέχνες μόλις τελείωσαν το μάθημα.
Ο Κώστας Τσώλης και η Ευφροσύνη Μυτιληναίου μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, για τα 16 χρόνια του Εικαστικού Σχολείου στον Τσόπελα. Όπως ανέφεραν, κάθε χρόνο υπάρχει μια θεματική ενότητα που δουλεύουν με τα παιδιά. Υπάρχουν δύο τμήματα, για μικρότερα και πιο μεγάλα παιδιά ακόμη και ενήλικες. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση λένε πως στα παιδιά υπάρχει διάθεση, είναι δημιουργικά από μόνα τους, και συνεχίζουν: «Μας ενδιαφέρει τα παιδιά να βρουν τον τρόπο να εκφραστούν.
Το εργαστήρι, τούς δίνει δύναμη, αυτοπεποίθηση. Έρχονται στο σχολείο για να δουλέψουν κάθε καλοκαίρι. Σε πολλές περιπτώσεις οι γονείς κανονίζουν τις διακοπές τους βάσει του προγράμματος του Σχολείου.
Αρχίζουν και ανοίγονται, δουλεύουν με τις αφορμές που παίρνουν από εμάς. Είναι μια γνώση που μπορεί κάποια στιγμή να την αξιοποιήσουν Είναι ένας παιδαγωγικός δρόμος για τη ζωή τους. Υπάρχουν και νήπια που τα υποστηρίζουμε για να έρθουν.
Οι αφηρημένες γραμμές που κάνουν είναι πολύ σημαντικές. Εμείς τις ψάχνουμε μεγαλώνοντας. Ο Τσόπελας, είναι οικισμός στον δήμο Βορείων Τζουμέρκων και ανήκει στον νομό Ιωαννίνων. Διακρίνεται για τις υψηλού επιπέδου πολιτιστικές εκδηλώσεις και τη σχέση του με τις εικαστικές τέχνες και τη μουσική. Για τους λόγους αυτούς, αποκαλείται στην περιοχή και ως «χωριό της τέχνης».
Το βίντεο του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας έχει τίτλο «Tracing the footsteps of human society» («Εντοπίζοντας τα ίχνη της Ανθρώπινης Κοινωνίας»)
Ψηφιδωτό δάπεδο, από τον 4ο π.X. αιώνα, που κοσμεί τον κυκλικό χώρο ενός λουτρού έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, κατά τις ανασκαφικές εργασίες του έργου «Εργασίες ανάδειξης και διαμόρφωσης του αρχαιολογικού χώρου του Μικρού Θεάτρου της αρχαίας Αμβρακίας» που εκτελείται από τη Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρτας, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Το βοτσαλωτό δάπεδο έχει κυκλικό σχήμα και καλύπτει το κεντρικό τμήμα χώρου του λουτρού που προϋπήρχε στην ίδια θέση, όπου αργότερα κατασκευάστηκε το Μικρό Θέατρο.
Αποτελείται από μικρά λευκά, φαιοκίτρινα και σκουρόχρωμα ποταμίσια βότσαλα που απεικονίζουν σκηνές που σχετίζονται με το υγρό στοιχείο. Η διακόσμηση, περιλαμβάνει τρέχουσα σπείρα που οριοθετεί την παράσταση, στην οποία απεικονίζονται σκηνές ερωτιδέων που παίζουν διάφορα παιχνίδια με κύκνους, ερωτιδέας που ιππεύει δελφίνι, κύκνος που πετά, ψάρια, υδρόβια πτηνά και ένα χταπόδι.
Το βοτσαλωτό συνδέεται με ένα παρόμοιο δάπεδο, το οποίο εντοπίστηκε σε παλαιότερη ανασκαφή τη δεκαετία του '70 και ήταν μερικώς καλυμμένο από το ανατολικό τμήμα του κοίλου του Μικρού Θεάτρου. Το δάπεδο αυτό είχε αποκολληθεί κατά τις ανασκαφές του 1976. Το παλαιότερο αυτό βοτσαλωτό απεικονίζει ανάλογες παραστάσεις με φτερωτούς ερωτιδείς, κύκνους και δελφίνια και βρίσκεται σήμερα στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Αρτας.
Βάσει της αρχιτεκτονικής του μνημείου και των βοτσαλωτών των δαπέδων, που μοιάζουν με ανάλογο λουτρικό συγκρότημα από την αρχαία Κόρινθο, το Λουτρό του Κενταύρου, το ψηφιδωτό χρονολογείται γύρω στα μέσα του 4ου αι. π.Χ.
Στην ανακοίνωση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρτας, αναφέρεται ότι η ανασκαφική έρευνα γίνεται από το μόνιμο εργατοτεχνικό προσωπικό της Υπηρεσίας, τους Χρ. Νασιούλα, Π. Κατσαρό, και Β. Καραγιάννη, υπό την επίβλεψη του δρ αρχαιολόγου κ. Νεκτάριου - Πέτρου Γιούτσου. Τα πρώτα μέτρα προστασίας του ψηφιδωτού ελήφθησαν από τους συντηρητές της Υπηρεσίας, Κωνσταντίνο Υψηλό, Κατερίνα Μπασιάκου και Γεώργιο Μπισμπίκη, οι οποίοι έχουν ξεκινήσει τη σύνταξη μελέτης για τη συντήρηση και στερέωσή του.
H κρυφή "Ατόλη" του Αμβρακικού με τις μαγευτικές παραλίες (vid)
Η Αρτα είναι μια πόλη που κατοικήθηκε αδιάλειπτα από την αρχαιότητα έως σήμερα και τα επάλληλα ίχνη των προηγούμενων οικήσεων είναι ορατά σε διάφορα σημεία του σύγχρονου πολεοδομικού ιστού δημιουργώντας ένα παλίμψηστο τοπίο, όπου ενυπάρχουν παρελθούσες στιγμές και μορφές, προβολές των προηγούμενων οικήσεών της, αλλά και παλαιότερες και νεότερες ιστορικές μνήμες.
Ο χώρος του Μικρού Θεάτρου στο κέντρο της πόλης αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της. Στόχος του έργου τής ανάδειξής του είναι να ενσωματωθεί ο νέος αυτός αρχαιολογικός χώρος στο σύγχρονο αστικό τοπίο και στην καθημερινότητά των κατοίκων.
Στους πρόποδες του Αρδηττού, στο οικοδομικό τετράγωνο που ορίζεται από τις οδούς Αρδηττού, Θωμοπούλου, Κεφάλου και Κούτουλα στο Μετς, στεκόταν κάποτε ο Ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος.
Όπως έγραψε το Βήμα ο Ναός αποτελεί σταυροδρόμι ιστορίας και Θρησκειών για την πόλη των Αθηνών. Αρχαία Ελλάδα, Αθήνα, Δωδεκάθεο και Ορθοδοξία έχουν διασταυρωθεί και συγκρουστεί στο συγκεκριμένο ιστορικά σημείο και στα απομεινάρια ενός Αρχαίου Ναού τόσο σημαντικού για την πόλη των Αθηνών όσο και η Ακρόπολη και η στήλες του Ολυμπίου Διός Σήμερα απειλείται με οριστική εξαφάνιση.
Μία άγνωστη υπόγεια πόλη, με στοές και κρύπτες, κάτω από την Αθήνα (vid)
Μπορεί οι απαίσιοι τσίγκοι να το κρατούν καλά κρυμμένο από το ευρύ κοινό και οι ταμπέλες που οδηγούν σε αυτόν να γεμίζουν με απορία τα εκατομμύρια επισκεπτών της Αθήνας όταν ακολουθώντας της ταμπέλες προς τον Ναό που υπάρχουν είτε στις στήλες είτε στο Καλλιμάρμαρο καταλήγουν σε ένα περιφραγμένο οικόπεδο και σκαρφαλώνουν επάνω σε τσιμεντένια τοιχία που υπάρχουν προκειμένου να τους λυθεί η απορία τραβώντας φωτογραφίες.
Ιστορική αναδρομή
Ήταν περίπτερος ναός ιωνικού ρυθμού, κτισμένος το 448 π.Χ., ίσως από τον Καλλικράτη. Ομοιάζει με τον Ναό της Απτέρου Νίκης. Τον αναφέρουν ο Πλάτων και ο Παυσανίας[1], ενώ κατά τον Πλούταρχο στην περιοχή αυτή τελούνταν τα Μικρά Ελευσίνια Μυστήρια. Συνδέεται άμεσα με την νίκη των Αθηναίων στη Μάχη του Μαραθώνα. Εδώ τελούταν ετήσιες θυσίες και γιορτές προς τιμή της θεάς Αρτέμιδας εκπληρώνοντας έτσι το τάμα των Αθηναίων για να την ευχαριστήσουν για τη νίκη τους στη Μάχη.
Μετατράπηκε αργότερα σε χριστιανικό ναό με νεκροταφείο και διευρύνθηκε κατά τον 17ο αιώνα με τρούλο, ενώ ονομάστηκε «Παναγιά στην Πέτρα». Κατεδαφίστηκε το 1778 για να κτιστεί το τείχος γύρω από την Ακρόπολη. Σήμερα είναι αρχαιολογικός χώρος ανάμεσα στις οικοδομές. Δεν έχει διατηρηθεί κανένα αρχιτεκτονικό στοιχείο το οποίο να μπορεί να μας δώσει μια εικόνα της μορφής του ναϊκού οικοδομήματος, ενώ θραύσματα της ζωφόρου του, βρίσκονται σε μουσεία της Αθήνας, της Βιέννης και του Βερολίνου.
Η πρώτη ανασκαφή του ναού έγινε το 1897 από την Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία υπό του Ανδρέα Σκιά. Νωρίτερα είχε μελετηθεί από αρκετούς αρχαιολόγους, όπως ο Βίλελμ Ντέρπφελντ, Αναστάσιος Ορλάνδος, ενώ οι περιηγητές Τζέιμς Στούαρτ και Νίκολας Ρεβέττ, αποτύπωσαν τα σχέδια του ναού τη περίοδο 1751-1753. Το 1962 ο Ιωάννης Τραυλός ανακαλύπτει τον αναληματικό τοίχο στα βορειοδυτικά του ναού.
Πηγή: Up Drones
Κορυφαία ονόματα της ελληνικής – και όχι μόνο- μουσικής σκηνής θα βρεθούν και φέτος στη σκηνή των Music Events της 83ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος η Έκθεση θα φιλοξενήσει ένα πλούσιο συναυλιακό πρόγραμμα από τις 10-17 Σεπτεμβρίου στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης.
«Κάθε μέρα και μια συναυλία». Με το μότο αυτό η 83η ΔΕΘ προσκαλεί τον κόσμο να απολαύσει αγαπημένους καλλιτέχνες στην καθιερωμένη πλέον σκηνή των music events της διοργάνωσης.
Σε καθημερινή βάση τραγουδιστές του ελληνικού και ξένου πενταγράμμου θα δίνουν το «παρών» μετά τις 21:30 στην Πύλη Τόξο του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης, προσφέροντας τον μουσικό παλμό της Έκθεσης.
Το «μενού» είναι και φέτος ιδιαίτερα πλούσιο, με μερικά από τα γνωστότερα ονόματα της ελληνικής μουσικής σκηνής και όχι μόνο. Μάλιστα, η φετινή ΔΕΘ επιφυλλάσσει και μια μεγάλη έκπληξη, αφού φέρνει στη σκηνή των music events τους γνωστούς Blues Brothers, απευθείας από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με το thestival, το πρόγραμμα των music events της 83ης ΔΕΘ ανοίγει με τον καλύτερο τρόπο την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου, με το δημοφιλές συγκρότημα «Μέλιsses» και τον αγαπημένο λαϊκό τραγουδιστή, Βασίλη Καρρά.
Τη σκυτάλη παίρνουν τη Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου η σημαντική λαϊκή τραγουδίστρια, Νατάσα Θεοδωρίδου και ο Γιώργος Παπαδόπουλος με τη βελούδινη φωνή του.
Την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου τέσσερις εξαιρετικοί Έλληνες τραγουδιστές, οι Γιάννης Κότσιρας, Δημήτρης Μπάσης, Γιώτα Νέγκα και Μίλτος Πασχαλίδης, ενώνουν τις δυνάμεις τους σε ένα μουσικό αφιερώμα για τον γνωστό μουσικοσυνθέτη Μάριο Τόκα.
Την Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου στη σκηνή των music events ανεβαίνουν για να μαγέψουν το κοινό η διαχρονικά αγαπημένη Άλκηστις Πρωτοψάλτη και ο εξαιρετικός Σταύρος Ξαρχάκος.
Μία ημέρα αργότερα, την Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου, ο δημοφιλής στη νεολαία Κωνσταντίνος Αργυρός έρχεται για να παρασύρει τον κόσμο με τις μουσικές του επιτυχίες, ενώ την Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου η μεγάλη σταρ Άννα Βίσση παίρνει τη σκυτάλη και μαζί με το αγαπημένο συγκρότημα των νέων, «Onirama», θα ταξιδέψει το κοινό σε όμορφα, μουσικά μονοπάτια.
Το Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου η εκρηκτική Ελένη Φουρέιρα, με τον αέρα της δεύτερης θέσης στη Eurovision, θα βάλει «φωτιά» στη σκηνή. Το μουσικό πρόγραμμα της 83ης ΔΕΘ θα κλείσει την Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου, με το «The Blues Brothers Approved Show», που θα φέρει αμερικάνικο «αέρα» στα music events της Έκθεσης, όπου τιμώμενη χώρα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο κόσμος θα μπορεί να παρακολουθεί τις συναυλίες με το εισιτήριο εισόδου της 83ης ΔΕΘ...
«Στόχος μας είναι να αναδειχθεί η Αμφίπολη ως ένας ακόμη αρχαιολογικός προορισμός στη χώρα μας αλλά και να συμβάλει στην οικονομική ενίσχυση της περιοχής», τονίζει, μεταξύ άλλων, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε ανακοίνωσή του σχετικά με την εξέλιξη των εργασιών στον Λόφο Καστά.
«Συνεπές το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει θέσει σε απόλυτη προτεραιότητα την προστασία, αποκατάσταση του σημαντικού μνημείου στην Αμφίπολη στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ανάδειξης του μνημείου και της αρχαίας πόλης της Αμφίπολης στη βάση της επιστημονικής δεοντολογίας της διεπιστημονικής συνεργασίας με σταθερά βήματα, συντεταγμένο τρόπο και χωρίς βιασύνη, όπως απαιτεί ένα σύνθετο έργο υψηλής εξειδίκευσης», τονίζει το ΥΠΠΟΑ και προσθέτει:
«Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού αρκετές φορές κατά το παρελθόν έχει ενημερώσει για την πρόοδο των εργασιών στο ταφικό μνημείο που αποκαλύφθηκε κατά το 2014 στον Λόφο Καστά και αποτελεί μνημείο μεγάλης αξίας και μεγάλης κλίμακας και υψηλών απαιτήσεων ως προς τη διαχείρισή του. Για άλλη μια φορά υπενθυμίζεται ότι το μνημείο, μετά την ανασκαφή του, βρέθηκε εκτεθειμένο στους μηχανισμούς φθοράς, με κυριότερο πρόβλημα τα φορτία που δεχόταν από τα υπερκείμενα εδάφη και τον περιβάλλοντα χώρο του», διευκρινίζει το ΥΠΠΟΑ, το οποίο πληροφορεί για τις εργασίες που έγιναν, αλλά και για εκείνες που πρόκειται να υλοποιηθούν:
«Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του έργου στις 10 Ιουλίου τρέχοντος έτους δημοσιεύθηκε η διακήρυξη του Τεχνικού Συμβούλου του Έργου με κατατακτήρια ημερομηνία στις 9 Αυγούστου, ώστε τον Σεπτέμβριο να εκκινήσουν οι εργασίες ανασχηματισμού της στερεωτικής διάταξης του Ταφικού Μνημείου. Παράλληλα και σε άμεση προτεραιότητα θα γίνει η αναδιαμόρφωση του εργοταξιακού χώρου με την προμήθεια και τοποθέτηση οικίσκων και containers και η διευθέτηση και ομαδοποίηση των πώρινων διασπάρτων αρχιτεκτονικών μελών που προέρχονται από την ανασκαφή του ταφικού μνημείου», σημειώνει το ΥΠΠΟΑ, προσθέτοντας ότι «παράλληλα, ολοκληρώνεται η αρχιτεκτονική μελέτη και η μελέτη δομικής παθολογίας του Μνημείου και προετοιμάζονται οι χωματουργικές διαμορφώσεις με την πραγματοποίηση αρχαιολογικών τομών στις επιχώσεις, που θα ξεκινήσουν την 1η Αυγούστου τρέχοντος έτους».
Εξάλλου, σύμφωνα πάντα με το ΥΠΠΟΑ, «εντός των αμέσως επόμενων ημερών θα ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου “Ιntegrating Bulgaria - Greece cross-border significance historical and archeological assets into one sustainable thematic tourist destination - BORDERLESS CULTURE” (“Ολοκλήρωση των ιστορικών και αρχαιολογικών πόρων διασυνοριακής σπουδαιότητας Βουλγαρίας - Ελλάδας σε έναν βιώσιμο θεματικό τουριστικό προορισμό”) ενταγμένο στο πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Συνεργασίας “ΕΛΛΑΔΑ-ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 2014-2020”. Από τον συνολικό προϋπολογισμό του έργου, που ανέρχεται στο ποσό των 1.316.886 ευρώ, έχουν εγκριθεί 276.000 ευρώ για έργα στον αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης, που θα εκτελεστούν από τις Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ. Αντικείμενο του έργου είναι η δημιουργία δικτύου διαδρομών περιήγησης επισκεπτών στα περισσότερα από τα ανασκαμμένα μνημεία στην κεντρική περιοχή του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Αμφίπολης (η οποία περιλαμβάνει την Χριστιανική Ακρόπολη, καθώς και δύο ξεχωριστές υποενότητες της πόλης, πλησίον και νοτίως της Ακρόπολης)», πληροφορεί το υπουργείο Πολιτισμού.
«Από το 2015 και μέχρι σήμερα η προστασία και η αποκατάσταση του μνημείου έχει τεθεί σε απόλυτη προτεραιότητα από το ΥΠΠΟΑ με σαφή και αυστηρά ιεραρχημένο προγραμματισμό δράσεων», αναφέρει η ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ως τώρα έχουν γίνει οι εξής εργασίες:
- Ηλεκτροδοτήθηκε το μνημείο και πραγματοποιήθηκαν εργασίες εξασφάλισης των πρανών του λόφου και προσωρινής διευθέτησης απορροής των υδάτων με κατάλληλα μέτρα.
- Έγιναν σωστικές επεμβάσεις στον τομέα της συντήρησης και ελήφθησαν μέτρα αντιστήριξης του περιβόλου, ενώ σταθερά παρακολουθούνται μέσω κατάλληλων συστημάτων οι μεταβολές της θερμοκρασίας και της υγρασίας καθώς και οι μικρομετακινήσεις στο εσωτερικό του ταφικού μνημείου. Για τις εργασίες αυτές εκπονήθηκαν οι απαραίτητες μελέτες, οι οποίες και εξετάστηκαν και εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
- Βελτιώθηκε η πρόσβαση στο χώρο, και υλοποιήθηκαν περιφράξεις και υποδομές ασφάλειας και φύλαξης και προωθήθηκαν οι απαιτούμενες διαδικασίες για την αναγκαστική απαλλοτρίωση ων όμορων ιδιοκτησιών πέριξ του μνημείου. Επιπλέον, εκπονήθηκαν και εγκρίθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο οι απαιτούμενες μελέτες για την προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξή του.
- Πραγματοποιήθηκε ένας μακρόπνοος σχεδιασμός για τη μόνιμη προστασία, αποκατάσταση και ανάδειξη του σημαντικού μνημείου σύμφωνα με την επιστημονική δεοντολογία.
«Όλες οι εργασίες πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις εξειδικευμένες μελέτες που εκπονούνται στα διάφορα στάδια», συμπληρώνει το ΥΠΠΟΑ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Το 3ο Φεστιβάλ Ρεμπέτικου «Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη» διεξάγεται αυτό το τριήμερο στη Σύρο.
Το Φεστιβάλ πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Δήμου Σύρου - Ερμούπολης και του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, υπό την αιγίδα και την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και περιλαμβάνει ένα πλήρες πρόγραμμα εκδηλώσεων (συναυλίες, σεμινάρια, έκθεση λαϊκών μουσικών οργάνων κλπ) με θέμα τη λαϊκή μας μουσική το «ρεμπέτικο», υπό το πρίσμα της σχέσης του Μάρκου Βαμβακάρη με τη Σύρο.
Ο Μάρκος Βαμβακάρης γίνεται animation από Ιταλό που γοητεύτηκε από το ρεμπέτικο
Στη φετινή διοργάνωση γίνεται για πρώτη φορά ένα «άνοιγμα» στο εξωτερικό, με συμμετοχή σχημάτων από την Ιταλία και την Κύπρο, γεγονός που ενισχύει τη «διεθνή» διάσταση του Φεστιβάλ. Αλλωστε το ρεμπέτικο, πλέον εγγεγραμμένο στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (UNESCO) είναι μία μουσική που κερδίζει τους τουρίστες που κάθε χρόνο σπεύδουν στο νησί του Μάρκου Βαμβακάρη.
«Στον φάκελο που κατατέθηκε στην UNESCO, η Σύρος αναφέρεται ως μια από τις πόλεις που συνδέονται στενά με το ρεμπέτικο, την λαϊκή μας μουσική που την αντιμετωπίζουμε ως κάτι που παραμένει ενεργό, επίκαιρο και ζωντανό και όχι ως μουσειακό έκθεμα» αναφέρουν οι διοργανωτές.
Το 3ο Φεστιβάλ Ρεμπέτικου του 2018, περιλαμβάνει ένα πλήρες πρόγραμμα εκδηλώσεων με θέμα τη λαϊκή μας μουσική, το «ρεμπέτικο» και οπωσδήποτε υπό το πρίσμα της σχέσης του Μάρκου Βαμβακάρη με τη Σύρο.
Ο Μάρκος ο Συριανός, είναι μια ιδιαίτερη μορφή. Τα τραγούδια του και τα ταξίμια του, απόσταγμα της ανυπόταχτης γεμάτης πάθους ζωής του και του «βράχου» όπου γεννήθηκε,
της Σύρας.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συναυλίες, σεμινάρια και έκθεση χειροποίητων λαϊκών μουσικών οργάνων.
Στέκεται αγέρωχο μπροστά στον χρόνο. Τι κι αν μετρά ήδη πάνω από 120 χρόνια ζωής. Ίσως και παραπάνω. Η σεμνή επιγραφή στο πλάι καλωσορίζει τον επισκέπτη: Λαογραφικό Μουσείο Κερασόβου.
Ενα πέτρινο κτίριο- δημιούργημα των περίφημων κτιστάδων των Μαστοροχωρίων στην περιοχή, είναι το καμάρι του Κερασόβου (Αγίας Παρασκευής), του μεγαλύτερου χωριού του δήμου Κόνιτσας. Το Λαογραφικό Μουσείο δημιούργησαν οι ίδιοι οι κάτοικοι του χωριού πριν από οκτώ χρόνια με την ενίσχυση του Δήμου Κόνιτσας. Όλες οι οικογένειες του χωριού είχαν κάτι να προσφέρουν στο μουσείο τους: Παλιούς αργαλειούς, υπέροχες παραδοσιακές στολές, πατροπαράδοτα σκεύη, αλλά και αιωνόβιες επιστολές από τα ξενιτεμένα αδέλφια στην Αμέρικα- στη φτωχομάνα Ήπειρο τα συρτάρια στα χωριά είναι γεμάτα από δακρυσμένα γράμματα...
«Φτιάξαμε το μικρό αυτό μουσείο για να στεγάσουμε την ιστορία μας, τις αναμνήσεις, τους καημούς μας, αλλά και τη λεβεντιά του χωριού μας» λέει στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος της κοινότητας του Κερασόβου Παντελής Γαλάνης. «Δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έφερε κάτι δικό της, κάτι ξεχωριστό, αντικείμενα πολύτιμα για την ίδια που ίσως για κάποιους ξένους να μην λένε τίποτα. Στο μουσείο μας καταθέσαμε τις καρδιές μας».
Ίσως τα λόγια του Παντελή Γαλάνη να ακούγονται γλαφυρά, υπερβολικά, «χωριάτικα», θα έλεγαν κάποιοι κακεντρεχείς. Τοκτίσμα όμως που φιλοξενεί το Λαογραφικό Μουσείο Κερασόβου κρύβει μια μοναδική ιστορία. Μια ιστορία που θυμίζει την ιστορία του τόπου μας. «Χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα όταν η Ήπειρος και το Κεράσοβο ήταν υπό Οθωμανική κατοχή» λέει στο ΑΠΕ- ΜΠΕ η Λίτσα Τζίνα, που μας ξεναγεί στο Μουσείο. «Το έχτισε ο τότε Οθωμανός μπέης ως διοικητήριο (Κούλα). Με την απελευθέρωση της περιοχής της Κόνιτσας από τους Τούρκους, τον Φεβρουάριο του 1913, οι εξεγερμένοι κάτοικοι μετέτρεψαν το Οθωμανικό Διοικητήριο σε σχολείο. Το πρώτο ελεύθερο σχολείο της περιοχής» λέει με υπερηφάνεια η Λίτσα Τζίνα.
Τα χρόνια πέρασαν, η ιστορία του τόπου μας πέρασε μέσα από συμπληγάδες. Ήρθε η γερμανο-ιταλική κατοχή. Το σχολείο έδωσε τη θέση του σε ένα κολαστήριο: Έγινε η έδρα της ιταλικής κατοχικής διοίκησης όπου κρατούνταν και βασανίζονταν οι συλληφθέντες Κερασοβίτες αντάρτες. Ανταρτοχώρι το Κεράσοβο έμελε να τιμωρηθεί για την απελευθερωτική δράση των κατοίκων του. Αλλά και μετά την απελευθέρωση, η «λειτουργία» του κτίσματος δεν άλλαξε στα χρόνια του εμφυλίου. Διαβάζουμε στην επιγραφή που βρίσκεται στην είσοδο του Λαογραφικού Μουσείου: «Στα σκοτεινά χρόνια του εμφυλίου, από το 1944 ως το 1949, το κτίριο συνέχισε να λειτουργεί ως φυλακή και βασανιστήριο για τους Αριστερούς και τους συγγενείς τους».
Μετά το τέλος του εμφυλίου το κτίριο έγινε και πάλι σχολείο ως το 1953 και μετά ...αποθήκη της Αγροτικής Τράπεζας για να εγκαταλειφθεί στην τύχη του, βορά στη φθορά του χρόνου. Σχεδόν 35 χρόνια μετά, το 1987, η νεολαία του Κερασόβου έριξε την ιδέα της αποκατάστασης του ιστορικού κτιρίου.
Η Αδελφότητα των Κερασοβιτών σε συνεργασία με τον τοπικό Συνεταιρισμό ξεκίνησαν τις εργασίες ανοικοδόμησης του κτιρίου με έργα τοιχοποιίας εν μέσω μεγάλων δυσκολιών, λόγω εδαφολογικών προβλημάτων, κατολισθήσεων κλπ. Οι εργασίες αποκατάστασης ολοκληρώθηκαν με τη βοήθεια του Δήμου Κόνιτσας το 2009 και έναν χρόνο αργότερα εγένετο Λαογραφικό Μουσείο. Η ιστορία ενός μουσείου διαφορετικού από όλα τα άλλα...
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφίες: konitsa.gr
Το συγκρότημα του γένους των Τρουπάκηδων – Μούρτζινων, μια τυπική οχυρωμένη κατοικία καπετάνιου της Εξω Μάνης της εποχής της Τουρκοκρατίας στην παλαιά Καρδαμύλη, αποκαταστάθηκε πρόσφατα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, φιλοδοξώντας να αποτελέσει ταυτόχρονα χώρο εκπαίδευσης, αλλά και αναλογισμού της κοινωνικής συγκρότησης της περιοχής στη διάρκεια μιας μακράς περιόδου.
Βασικός άξονας της έκθεσης αποτελεί η διευρυμένη αποκωδικοποίηση των εννοιών που περικλείει ο όρος “Οχυρό”.
Καρδαμύλη: Το παραμυθένιο διαμάντι της μεσσηνιακής Μάνης
Στόχος του εγχειρήματος είναι η διερεύνηση των επιμέρους δομών (αρχιτεκτονικών, κοινωνιολογικών και ανθρωπολογικών) που σχετίζονται με την ιστορική γενεαλογία του οικισμού και η μεταφορά τους σε σύγχρονες εικαστικές προτάσεις (ζωγραφική, γλυπτική, εγκαταστάσεις, video, φωτογραφία, επιτελέσεις, αρχειακές παραθέσεις).
Η οχύρωση, απαραίτητη αμυντική μέθοδος έναντι του επαπειλούμενου κινδύνου, συνυφασμένη με την γεωπολιτική και γεωλογική ιδιαιτερότητα της τοποθεσίας, συγκροτεί ένα ενιαίο σύνολο από υπέργεια και υπόγεια έργα που συνδέονται μεταξύ τους με πλέγματα πολιτισμικών αλληλεπιδράσεων. Η βιοπολιτική της οχύρωσης ως πράξη άμυνας σε συνδυασμό με το ενέργημα του καταφυγίου ως χωρικότητα προστατευμένης διαβίωσης, συνθέτουν μια σειρά από υβριδικά μοντέλα που αναλύουν τον καθημερινό βίο στο πλαίσιο μιας επισφαλούς ανθρωπογεωγραφίας.
Ζητήματα όπως η οικιστική αυτονομία, η πατριαρχική οικογένεια ως κυρίαρχη κοινωνική δομή της εποχής, τα φεουδαρχικά κρησφύγετα, οι αμυντικοί μηχανισμοί, η σύνθετη αρχιτεκτονική τυπολογία του συγκροτήματος και οι ύστερες επεμβάσεις αποκατάστασης αποτελέσαν μερικά από τα διεπιστημονικά δεδομένα που συνέθεσαν το πεδίο έρευνας και έμπνευσης για τους 16 συμμετέχοντες εικαστικούς καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες. Οι προσκεκλημένοι καλλιτέχνες φιλοξενήθηκαν για 4 ημέρες στην Καρδαμύλη από την Πέμπτη 12 έως την Κυριακή 15 Απριλίου. Εκεί ενημερώθηκαν από την έφορο, αρχαιολόγους, ιστορικούς μελετητές και αρχιτέκτονες που συμμετείχαν στην αποκατάσταση και σημερινή χρήση του μνημείου. Η εργαστηριακού τύπου διαμονή (residency) ήταν προσβάσιμη από την τοπική κοινωνία της Μάνης ώστε το κοινό να συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις και στην ερευνητική μεθοδολογία των καλλιτεχνών.
Kardamili Project
Το “Kardamili Project” είναι μια πλατφόρμα σύγχρονης τέχνης που δραστηριοποιείται συστηματικά στην ευρύτερη περιοχή της Καρδαμύλης Μεσσηνίας. Με ερευνητικό πεδίο το συγκεκριμένο χωριό της Μάνης κάθε διοργάνωση επικεντρώνεται σε θεματικές που προσφέρουν αλληλεπιδράσεις με την ιδιαιτερότητα του τοπίου, το οικιστικό συμβάν, την κοινωνική συνοχή, την τοπική ανθρωπογεωγραφία. Η πλατφόρμα ιδρύθηκε το 2006 με πρωτεργάτη τον εικαστικό καλλιτέχνη Θεόδωρο Ζαφειρόπουλο, επίκουρο καθηγητή ΕΜΠ, τελεί υπό την αιγίδα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων του Δήμου Δυτικής Μάνης και υποστηρίζεται από φορείς, ιδιώτες και κατοίκους της περιοχής. Συνεργαζόμενο με καλλιτέχνες, επιμελητές, αρχιτέκτονες, θεωρητικούς και πολιτικούς επιστήμονες το “Kardamili Project” είναι ένα πειραματικό πολιτιστικό εγχείρημα που με εκθεσιακές δραστηριότητες και προγράμματα φιλοξενίας (residency) επιχειρεί να συστήσει και να δημιουργήσει υπέρ-τοπικούς επικοινωνιακούς διαύλους με την σύγχρονη καλλιτεχνική πρακτική.
Μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του “Kardamili Project” έχουν γίνει οι εξής διοργανώσεις σύγχρονης τέχνης: Το 2006 διοργανώθηκε η έκθεση με τίτλο “Opposite Choice / Αντίστροφη επιλογή” (επιμέλεια: Λίνα Τσίκουτα) στο παλιό δημοτικό σχολείο Καρδαμύλης Το 2007 διοργανώθηκε η έκθεση- περίπατος με τίτλο “TransMission / ΕκΠομπή” (επιμέλεια: Μαρίνα Λαγού) στο παλιό δημοτικό σχολείο Καρδαμύλης και σε πολλά σημεία μέσα στο χωριό (καταστήματα, εστιατόρια, ξενοδοχεία, ερειπωμένα κτήρια). Το 2010 διοργανώθηκε το residency – έκθεση με τίτλο “Legitimate Possession / Θεμιτή Κατοχή” (επιμέλεια: Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος) σε κεντρικό εγκαταλελειμμένο ζαχαροπλαστείο με σειρά υπαίθριων διαλέξεων και επιτελεστικών ομιλιών.
Το 2012 διοργανώθηκε από την ομάδα “Φιλοπάππου” το residency με τίτλο “OffShore” στην βραχονησίδα Μερόπη που βρίσκεται 400 μ. από την ακτή της Καρδαμύλης. Η έκθεση με τίτλο “Οχυρό” αποτελεί το 5ο μέρος μιας σειράς καλλιτεχνικών δράσεων με στόχο την προβολή, την ανάπτυξη, την έρευνα και τον πολιτιστικό αναστοχασμό, με πρωτογενές υλικό την επιθυμία επιστροφής σε μια μικρή κοινότητα της μεθορίου.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες:
Αρβανίτης Νίκος, Βελώνης Κωστής, Γεροδήμος Βασίλης, Γιαννίση Φοίβη, Γρηγοριάδης Γιάννης, Γυπαράκης Γιώργος, Ισιδώρου Γιάννης, Ιωαννίδης Κώστας, Κοτιώνης Ζήσης, Μπασσάνος Κώστας, Παπακωνσταντίνου Νίνα, Παππά Νίνα, Τσώλης Κώστας, Χανδρής Παντελής, Χριστόπουλος Κώστας, Ψυχούλης Αλέξανδρος.
Πηγή: www.culturenow.gr