Το Γιβραλτάρ είναι πολύ μικρό σε έκταση και ο ζωτικός για τη λειτουργία του αεροδιάδρομος καταλαμβάνει σημαντικό ποσοστό της έκτασής του.

Έτσι ο δρόμος που οδηγεί στη γειτονική Ισπανία περνάει μέσα από το αεροδρόμιο και τέμνει κάθετα τον αεροδιάδρομο.

Όταν λοιπόν πρόκειται να προσγειωθεί ή να απογειωθεί ένα αεροσκάφος το φανάρι γίνεται κόκκινο, οι μπάρες πέφτουν και η κυκλοφορία διακόπτεται!

video by efbeVideo

Σε αφιέρωμα με τίτλο «Πάτμος: Το ελληνικό νησί όπου άρχισε το τέλος του κόσμου», το CNN περιηγείται στο νησί της Αποκάλυψης. Ο αρθρογράφος και ταξιδιωτικός συγγραφέας Τζον Μαλαθρόνας εμπνέεται από τη μυστηριακή αύρα της Πάτμου και περιγράφει γλαφυρά την επίσκεψή του στα αξιοθέατα και τις παραλίες του νησιού.

Tο νησί της Πάτμου, το οποίο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου πελάγους, φαίνεται να είναι ένας τυπικός ελληνικός προορισμός διακοπών, αλλά δεν είναι.

Εκεί άρχισε το τέλος του κόσμου.

Όχι ότι θα μπορούσατε να το μαντέψετε, καθώς περπατάτε στα στριφογυριστά δρομάκια στο κέντρο του νησιού, όπου ένας νυσταγμένος ιερέας προσέχει ένα πάγκο με αναμνηστικά.

Πάτμος: H «Ιερουσαλήμ του Αιγαίου» και του κοσμοπολίτικου στυλ (vid)

Και όμως, σε αυτό το μέρος δημιουργήθηκαν τα οράματα της τελικής καταστροφής της ανθρωπότητας. Αυτά ενέπνευσαν τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο να γράψει το Βιβλίο της Αποκάλυψης με το οποίο ολοκληρώνεται η Καινή Διαθήκη, δίνοντας μερικές από τις πιο δυσοίωνες περιγραφές της Βίβλου.

Εδώ, ο ορθόδοξος ναός της Αγίας Άννας, ο οποίος κατασκευάστηκε στις αρχές του 17ου αιώνα, σκεπάζει πλήρως το σπήλαιο όπου λέγεται ότι ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής είδε τα οράματα τα οποία ερμήνευσε ως την τελική κρίση.

Αν δεν υπήρχε η πινακίδα που αναγράφει “Σπήλαιο της Αποκάλυψης”, δεν θα ήταν προφανές ότι μόλις μπήκατε στον ιερό αυτό τόπο. Το παρεκκλήσι, η βόρεια πλευρά του οποίου περικλείεται από μια βραχώδη εσοχή, βρίσκεται στο τέλος μίας σειράς από διαδρόμους.

Στο εσωτερικό, μία ασημένια μίτρα βρίσκεται σε μία αποκλεισμένη περιοχή, όπου ο Απόστολος Ιωάννης φέρεται να ακούμπησε το κεφάλι του για να ξεκουραστεί. Ένα ασημένιο περίβλημα βρίσκεται γύρω από μία ρωγμή, όπου ο Άγιος ακούμπησε τα χέρια του για να σηκωθεί.

«Σε αυτό το σημείο ο διάκονος Πρόχορος κατέγραφε τα λεγόμενα του Αγίου, καθώς εκείνος βίωνε το όραμα» εξηγεί ο φύλακας του παρεκκλησίου, δείχνοντας μία ανοιχτή Βίβλο που βρίσκεται σε μία φυσική εσοχή του βράχου.

«Και εδώ η φωνή του Θεού ήρθε σε αυτόν και μίλησε στον Άγιο», προσθέτει, δείχνοντας μία σχισμή στον βράχο.

Η σχισμή καταλήγει σε τρία σημεία, που θεωρείται ότι συμβολίζουν τη χριστιανική Αγία Τριάδα – τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα.Δύο μοναχοί ζουν ακόμα στα κελιά πάνω από τη σπηλιά, αν και το κύριο σημείο της θρησκευτικής δραστηριότητας στην Πάτμο – γνωστή και ως το «ιερό νησί» - είναι το μοναστήρι του Άγιου Ιωάννη, που στέκεται επιβλητικά πάνω από το νησί.

Το μοναστήρι ιδρύθηκε το 1088 από τον Όσιο Χριστόδουλο, έναν μοναχό, και περιέχει αυθεντικά χτίσματα, που χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα, όπως μέρη του τείχους, η κουζίνα, κάποια κελιά, η στέρνα και κυρίως ο ναός του Αγίου Ιωάννη με τις εκπληκτικές τοιχογραφίες.

Εξίσου εντυπωσιακά είναι το μουσείο και η βιβλιοθήκη του μοναστηρίου.

Το αυθεντικό χρυσόβουλο του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Α’ Κομνηνού είναι από τα πιο περίφημα εκθέματα. Στο χρυσόβουλο παραχωρείται ολόκληρο το νησί στον Χριστόδουλο, με αυτοκρατορικά μονογράμματα να στολίζουν όλο τον πάπυρο με τον ίδιο τρόπο που σήμερα μονογράφονται τα συμβόλαια.

Υπάρχει επίσης ένα φιρμάνι – ένα είδος διατάγματος – από τον σουλτάνο Μωάμεθ τον Κατακτητή από το 1454 που επιβεβαιώνει την ανεξαρτησία του μοναστηρίου και ορίζει έναν καλόγερο ως φοροεισπράκτορα.

Στη βιβλιοθήκη – η πιο σημαντική στην Ελλάδα πέρα από το Ορθόδοξο κέντρο στο Άγιο Όρος – υπάρχουν 1.200 χειρόγραφα σε περγαμηνές ή παπύρους, συμπεριλαμβανομένου και φύλλων από το Ευαγγέλιο του Μάρκου από τον 6ο αιώνα μ.Χ.

Αν και το σπήλαιο και το μοναστήρι είναι τα κύρια αξιοθέατα της Πάτμου, δεν είναι ο μόνος λόγος που πλήθος ανθρώπων επισκέπτεται το νησί σύμφωνα με τον Πανάγο Ευγενικό, πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου του νησιού.

«Πριν λίγα χρόνια συμμετείχαμε σε ένα Ευρωπαϊκό συνέδριο για τον θρησκευτικό τουρισμό μαζί με πόλεις όπως η Santiago de Compostela στην Ισπανία και η Λούρδη στη Γαλλία”, λέει ο κ. Ευγενικός. “Το συμπέρασμα ήταν ότι δεν αρκεί μόνο το θρησκευτικό στοιχείο για την προσέλκυση των τουριστών, χρειάζονται και άλλοι παράγοντες”.

«Στην περίπτωση της Πάτμου, αυτοί είναι οι παραλίες μας και η ομορφιά της Χώρας, της πρωτεύουσα της Πάτμου».

Μια βουτιά στη Λάμπη στα βόρεια της Πάτμου επαληθεύει τα λόγια του κ. Ευγενικού.

Η παραλία είναι γεμάτη μικρά πολύχρωμα βότσαλα, το χρωματικό φάσμα των οποίων εκτείνεται από το πορτοκαλί της καραμέλας στο κόκκινο της γλυκοπατάτας και το κίτρινο του αυγού. Ο συνδυασμός όλων των χρωμάτων είναι φανταστικός.

Ύστερα υπάρχει η Πέτρα, μια αμμώδης γραμμή γης που ενώνεται με τον μοναχικό βράχο της Καλλικατσούς. Σύμφωνα με το μύθο, ο βράχος δημιουργήθηκε όταν ένα νεαρό κορίτσι, το οποίο το είχε καταραστεί η μητέρα του, κολύμπησε σε εκείνο το σημείο μετά τη Θεία Κοινωνία, παρόλο που αυτό απαγορευόταν.

Αξιοσημείωτο είναι και το γραφικό ψαροχώρι Γροικός, ακριβώς απέναντι από το μικρό Τραγονήσι, που προστατεύει από τον άνεμο την ασφαλή αμμώδη παραλία.

Η Πάτμος, που βρίσκεται στα βόρεια του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων, δεν διαθέτει αεροδρόμιο και δεν έχει εύκολη πρόσβαση. 

Παρ’όλα αυτά, ελκύει διάσημους από όλο τον κόσμο χάρη στην ηρεμία της: ο Aγά Χαν, ο Ντέιβιντ Μπάουι, η Kate Moss, η Jennifer Conely και ο Τζιόρτζιο Αρμάνι την επισκέπτονταν συχνά.

Μάλιστα, πολλές γνωστές προσωπικότητες έκαναν την Πάτμο το σπίτι τους και θέλησαν να βοηθήσουν την τοπική κοινωνία.

Ο Νίκολας Νεγρεπόντε του Media Lab του πανεπιστημίου MIT εγκατέστησε σύστημα ασύρματου δικτού σε ολόκληρο το νησί, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να περιηγούνται στο Διαδίκτυο δωρεάν.

Ένας άλλος λάτρης της Πάτμου, ο Τσάρλς Πικτέ, χρηματοδότησε την αποκατάσταση τριών ανεμόμυλων σε ένα λόφο απέναντι από το μοναστήρι. Ο ένας από αυτούς βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και παράγει αλεύρι ολικής αλέσεως.

Ο Τζόζεφ Ζησιάδης, Ελβετός πολιτικός, έχει πιο φιλόδοξα σχέδια: καλλιεργεί αμπέλια σε 20 στρέμματα γης κοντά στην παραλία Πέτρα μαζί με τον Ντοριάν Αμάρ, Γάλλο οινοπαραγωγό.

Ο Αμάρ επιδεικνύει περήφανα ένα λευκό Ασύρτικο και ένα κόκκινο Μαυροθήρικο υπό την παιγνιώδη ετικέτα «Domaine de l’Apocalypse» (Χώρος της Αποκάλυψης).

«Το χώμα είναι γόνιμο, υπάρχει νερό, αλλά το κλίμα δεν είναι τέλειο για την καλλιέργεια αμπελιών”, ομολογεί. “Υπάρχει αέρας και ήλιος, αλλά δεν έχει καθόλου σκιά”.

«Έχω φυτέψει δέντρα – μία βελανιδιά και μερικές χαρουπιές – για να μειωθεί η θερμοκρασία και να βελτιωθεί η παραγωγή. Δώστε μου λίγα χρόνια και αυτό το σημείο θα γίνει παράδεισος».

Πολλοί θα έλεγαν ότι το νησί είναι ήδη παράδεισος χάρη καθώς είναι σχετικά απομακρυσμένο. Η κατασκευή αεροδρομίου βρίσκεται στα χαρτιά;

Ο Χρήστος Πατάκος, υπεύθυνος του Patmos Aktis, του μόνου πεντάστερου ξενοδοχείου στο νησί, το θεωρεί απίθανο.

«Δεν νομίζω ότι θα συμβεί ποτέ», λέει. «Υπάρχει ένα κοινό αίσθημα, κυρίως σε αυτούς που έρχονται συχνά εδώ και έχουν σπίτια στην Πάτμο, ότι το νησί πρέπει να προστατευτεί από τον μαζικό τουρισμό. Αυτοί έχουν ενστάσεις στην κατασκευή αεροδρομίου».

Το μοναστήρι δεν επεμβαίνει στη ζωή στο νησί, αν και σίγουρα έχει κυρίαρχο ρόλο.

Η Πάτμος είναι μια μικρή εκδοχή του Βυζαντίου, σαν το Άγιο Όρος αλλά πιο εξελιγμένο. Δεν αποκαλείται τυχαία η Ιερουσαλήμ του Αιγαίου…

«Παρουσιάζουμε σήμερα τα τρία πρώτα ηλεκτρικά οχήματα, τα οποία, στο πλαίσιο του προγράμματος ELVITEN, καλούνται να αποδείξουν ότι έχουν αρχίσει να ωριμάζουν και μπορούν να δώσουν λύσεις στην καθημερινότητα μίας πόλης». Αυτό ανέφερε σήμερα το μεσημέρι ο δήμαρχος Τρικκαίων, Δημήτρης Παπαστεργίου, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης -στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής στα Τρίκαλα- των ηλεκτρικών οχημάτων, στο πλαίσιο του έργου ELVITEN αλλά και ως δράση της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας 2018.

Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του προγράμματος «HORIZON 2020» και στοχεύει στην προώθηση της χρήσης των ελαφρών ηλεκτρικών οχημάτων (EL-Vs), όπως ποδήλατα, σκούτερ, τρίκυκλα και τετράκυκλα, ως άνετου μέσου μεταφοράς στις πόλεις. Το πρόγραμμα ELVITEN - Ευέλικτη Ηλεκτροκίνηση για Βιώσιμες Πόλεις- υλοποιείται σε έξι ευρωπαϊκές πόλεις: Τα Τρίκαλα, το Βερολίνο, τη Ρώμη, το Μπάρι, τη Γένοβα και τη Μάλαγα.

Στην Ελλάδα, η συνεργασία της e-trikala γίνεται με το ΕΠΙΣΕΥ (Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ). Σε αυτό το πλαίσιο, δέκα ελαφρά οχήματα (πέντε τρίκυκλα και τα πέντε τετράκυκλα) θα κυκλοφορούν στα Τρίκαλα, είτε για όσους εργάζονται στον χώρο των διανομών, είτε για πολίτες. «Προσπαθούμε να αποδείξουμε ότι τελικά μπορούμε να τα κυκλοφορήσουμε, και ότι δεν είναι απλά παιχνίδι, αλλά μπορούν σε περιπτώσεις μεταφοράς, delivery αλλά και σε ανάγκες δημοσίων υπηρεσιών, να βοηθήσουν να κινηθούμε πιο ομαλά, πιο καθαρά και πιο γρήγορα» πρόσθεσε ο δήμαρχος Τρικκαίων.

«Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα έρθουν και τα υπόλοιπα οκτώ οχήματα, τα οποία θα μοιραστούν, εκ περιτροπής, σε εταιρείες και ιδιώτες, προκειμένου να δούνε αν μπορούν να βοηθήσουν τη δουλειά τους. Αλλά πέντε ηλεκτρικά οχήματα θα πάνε στα πάρκινγκ του Δήμου Τρικκαίων, προκειμένου δημότες που θα έρθουν να παρκάρουν, να μπορούν να πάρουν ένα από αυτά για να κάνουν τη δουλειά τους» κατέληξε ο κ. Παπαστεργίου, ο οποίος δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη δωρεά ηλεκτρικού οχήματος από ιδιωτική εταιρεία.

Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος*

Αν συνέβη ένα αληθινό θαύμα μέσα στα χρόνια της κρίσης, αυτό το έκανε ο Ξένιος Δίας. Ο τουρισμός - προς τον οποίο αναφέρονταν απαξιωτικά για δεκαετίες πολλοί από τους "φωτεινούς παντογνώστες" που πήγαν τη χώρα στα βράχια - έβαλε πλάτη σε όλη αυτή την περίοδο. Κράτησε ζωντανές τοπικές οικονομίες και κοινωνίες, έδωσε δουλειές, δημιούργησε ευκαιρίες και για άλλους σχετιζόμενους με αυτόν κλάδους της οικονομίας. Η  συμμετοχή του τουρισμού πλέον στο ΑΕΠ ξεπερνάει το 25%. 

Η επιτυχία αυτή είναι επόμενο να έχει δημιουργήσει υψηλό ενδιαφέρον για τουριστικές επενδύσεις. Οι οποίες θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στον εμπλουτισμό του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και στην προσέλκυση τουριστών υψηλότερων εισοδημάτων. 

Έτσι ενώ θα περίμενε κανείς πως η χώρα θα αναδείξει σε προτεραιότητα τον τουρισμό ώστε να δημιουργηθούν ευκαιρίες και δυνατότητες παραγωγής πλούτου εκεί που πραγματικά υπάρχει συγκριτικό πλεονέκτημα, έχουμε αρχίσει για μια ακόμη φορά να πυροβολούμε μόνοι μας τα πόδια μας. 

Με τη συμβολή κυρίως αυτοδιοικητικών παραγόντων και κάποιων ενημερωτικών μέσων, δημιουργείται "από το πουθενά" μια συζήτηση για τον ...υπερτουρισμό! Δηλαδή πως ο τουρισμός "έπιασε ταβάνι", δεν πρέπει να χτιστεί ούτε μισό καινούργιο ξενοδοχείο, δεν πρέπει να έρχονται άλλοι τουρίστες! 

Η συζήτηση για τον "υπερτουρισμό"  - στην οποία ενδεχομένως και κάποιοι να συμμετέχουν καλοπροαίρετα - δείχνει "ευαισθησία" αλλά στην πραγματικότητα απλά δημιουργεί "άλλοθι". Άλλοθι για μια διοίκηση που είναι ανίκανη σε όλα τα επίπεδα να δημιουργήσει και να διαχειριστεί σωστά τις υποδομές που απαιτούνται. Αντί να εγκαλούνται όσοι αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων στη δουλειά που έχουν αναλάβει και μάλιστα με την ψήφο των πολιτών, προσπαθούν να πείσουν την κοινωνία πως φταίει ο τουρισμός που έχει επιτυχία και πως η επιτυχία αυτή θα πρέπει να ανακοπεί γιατί οι υποδομές δεν αντέχουν!  

Ποιανού ευθύνη είναι οι υποδομές και γιατί αυτές δεν υπάρχουν; Αυτή είναι μια άβολη συζήτηση και γι αυτό αναλαμβάνει ο μύθος του "υπερτουρισμού" να λειτουργήσει ως πυροχτέχνημα για ν' αποσπάσει την προσοχή των "ιθαγενών". 

Ο μύθος του "υπερτουρισμού" γίνεται επίσης - ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν αυτοί που τον διακινούν -  το "τέλειο άλλοθι" για την "Οδύσσεια" στην οποία καταδικάζεται κάθε τουριστική επένδυση, σε μια Ελλάδα χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό, χωρίς σταθερούς κανόνες που να ισχύουν για όλους, με πολυνομία, γραφειοκρατία, με τη διαφθορά να είναι πάντα παρούσα  και τις τοπικές πελατειακές σχέσεις να δημιουργούν τοπικά "κατεστημένα" που τρέμουν στον ανταγωνισμό της ποιότητας.  

Με αυτές τις αντιλήψεις κι αυτές τις πρακτικές, αποδεικνύεται πως η κρίση ελάχιστα πράγματα μας δίδαξε. Είναι εξαιρετικά θλιβερό δε, να είναι η αυτοδιοίκηση αυτή που δείχνει με τόσο ξεκάθαρο τρόπο πως "δεν κατάλαβε τίποτα" κι επιμένει να διατηρεί υπαρκτό τον κοτσαμπασιμό στον 21ο αιώνα. 

* Ο Ζαχαρίας Λουδάρος είναι σύμβουλος επικοινωνίας και δημιουργός περιεχομένου, ιδρυτής και ιδιοκτήτης της εταιρείας LOUDCOM